Arabesques and Tulips: The Arab-Ottoman Land With Its Religious and Cultural Dynamics

Abstract

Bu tanıtım yazısında Rusya Bilimler Akademisi Şarkiyat Enstitüsü araştırmacılarından Krayushkin Nikita Romanovich ve Orlov Vladimir Viktorovich’in hazırlamış olduğu; “Arabeska i Tyul’pan: Arabo-Osmanskiy mir v religioznoy i kul’turnoy dinamike” (Romanovich & Viktorovich, 2021, s. 5) çalışmasının değerlendirilmesi ve kritiği yapılacaktır. Bu monografi, Arap-Osmanlı dünyası tarihinde parlak ve az çalışılmış/ bilinen dönemlerden biri olan üç ortak temanın (sosyo-ekonomik gelişme, askeri-politik eğilimler ve İslami düşüncenin yönleri) birleştiği nitelikli bir çalışmadır [Özelde Lale Devri incelenmiştir]. Kitap, Fas’tan Anadolu’ya uzanan coğrafyada, 16-20. yüzyıllar arasındaki kültürel ve dini süreçlerin geniş bir panoramasını sunmaktadır. Orta Doğu ve Kuzey Afrika nüfusunun kendini algılama sorunları, Arap vilayetlerinin kalkınmasının ekonomik temeli, taşra seçkinlerinin günlük sosyal uygulamaları, harem ve mahkeme hizmetlerinin gizli ve açık işlevleri, metropol ve şehir arasındaki ilişki, periferik siyasi gelenekler, reform çabaları ve bölge tarihindeki devrimlerin sonuçları, entelektüel değişim sistemi, İslam mimarisinin sembolizmi ve İslam demonolojisi, monografinin yazarlarının ilgi alanıdır. Monografik projenin katılımcıları, seçilen konuları incelerken çok çeşitli ve zengin kaynaklardan yararlanmışlardır. Yerli ve yabancı Osmanlı ve Arap tarihçilerinin yeni incelemelerinin dikkate alındığı bu eserde, Arap ve Türk araştırmacılar da konuya katkı sağlamışlardır. Kitap; şarkiyatçılara, üniversitelerin bu konuda ihtisaslaşan öğretmen ve öğrencilerine, İslam uzmanlarına ve geniş bir okuyucu kitlesine hitap etmektedir. Monografi, XV. Arapçılar Konferansı “I. M. Smilyanskaya Okumaları” kapsamındaki materyallere dayanılarak hazırlanmıştır (Bu konferans 30 Kasım - 25 Aralık 2020 tarihleri arasında Moskova’da düzenlenmiştir).