6 Şubat Kahramanmaraş Depreminden Sonra Samsun İline Göç Eden Depremzedelere Yönelik Psiko-Sosyal Değerlendirmeler

Abstract

6 Şubat Kahramanmaraş depremi sonrası depremzedelerin tecrübelerinde psiko-sosyal değişimleri konu alan bu çalışma özellikle yer değiştirme süreciyle ilişkili olarak depremin psiko-sosyal etkilerine odaklanmaktadır. Deprem her ne kadar doğaya ilişkin fiziksel (doğal) bir olay olarak görünse de daha geniş bir bağlamda depremin sosyal ve psikolojik etki boyutu söz konusudur. Yer değiştirme süreciyle beraber farklı bir şehre taşınma, orada yeni bir çevre kurma, STK’ların süreçteki rolleri, psikolojik destek hizmetleri gibi adaptasyon şartları açısından hem psikolojik hem de sosyal ilişkiler düzeyinde bir araştırma alanı karşımıza çıkmaktadır. Deprem afetini yaşayan bireyler açısından depremin etkilerinin dini açıdan nasıl tezahür ettiği ve bu süreçte dinin işlevselliği gibi meseleler bireyler açısından felaketlerle başa çıkma, hayatı yeniden inşa etme, yaşamın devamlılığını sağlama gibi noktalarda önemli hale gelmektedir. Yaşadıkları bölgede karşı karşıya kaldıkları sorunları aşmak için başka bir şehre taşınan depremzedelerin yeni yerleştikleri bölgelerde kültürel, ekonomik, psikolojik, sosyal açıdan birçok yeni problemle karşılaşma olasılığı artmaktadır. Bu durum da yerleşilen bölgede toplumsal ilişki ve destek ağlarının sağlanmasını önemli hale getirmekte, dolayısıyla STK’ların ve manevi danışmanların süreçteki rolünü kritik bir konuma taşımaktadır. 
 Bu araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik yaklaşıma dayanmaktadır. Araştırmada bu yaklaşımın kullanılma amacı, 6 Şubat Kahramanmaraş depremini yaşayıp Samsun'a göç etmek zorunda kalan bireylerin bu deneyimleri ile ilgili yaşadıkları duyguları, algıları, düşünceleri ve açıklamalarında yer alan dini söylemleri derinlemesine incelemektir. Araştırmanın çalışma grubu, 14 depremzede, 3 STK gönüllüsü ve 3 manevi danışman ve rehberden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri görüşme yöntemiyle depremzede katılımcılara önceden belirlenmiş 12 soru içeren yarı yapılandırılmış mülakat formları aracılığıyla elde edilmiştir. Elde edilen veriler, betimsel analiz yöntemi kullanılarak incelenmiş, bu analizde katılımcıların ifadelerine sık sık yer verilerek elde edilen bulguların düzenlenmesi ve yorumlanması sağlanmıştır. Analiz süreci, depremin dini-sosyolojik ve dini-psikolojik boyutlarını ele alarak gerçekleştirilmiştir.