Роля пісьменнікаў у развіцці беларускае мовы ў XIX – пачатку XX ст.

Abstract

<p>Białoruskie gwary ludowe stały się podstawą rozwoju współczesnego języka białoruskiego. Rola dwóch dialektów południowo-zachodniego i północno-wschodniego była większa lub mniejsza w różnych okresach historycznych i w dużym stopniu zależała od miejsca urodzenia lub zamieszkania pisarzy, którzy chętnie odwoływali się do zasobów rodzimej gwary, odzwierciedlając zarówno leksykę, jak i jej cechy fonetyczne i morfologiczne. W XIX w. pisarze wzbogacili słownictwo białoruskie, jednak nie stworzono warunków do funkcjonowania języka białoruskiego w sferze oficjalnej, nie założono czasopisma, na którego łamach przedstawiciele białoruskich elit kulturalnych mogliby publikować utwory, co sprzyjałoby umocnieniu się cech ogólnobiałoruskich oraz opracowaniu norm gramatycznych i ortograficznych tego języka. Gramatyczno-ortograficzne zasady wydawnicze z początku XX w. w porównaniu z zasadami XIX-wiecznymi stały się bardziej jednolite; dowolność i niekonsekwencja użycia form znacznie się zmniejszyły. Można nawet mówić o istnieniu pewnych zasad, które pojawiły się jako rezultat praktyki wydawnicze i którym byli wierni redaktorzy publikujący książki i gazety. Stworzyło to dogodne warunki do opracowania <em>Białoruskiej gramatyki dla szkół </em>(1918), kodyfikacji przygotowanej przez Bronisława Taraszkiewicza.</p>