The purpose of study was to determine chemical composition and organic matter of peloids from lakes located named as Tsagaan Lake and toirom of Tsagaan Lake in Zavkhan province by chemical and modern physicochemical methods, including (X-ray, IR and ICP-AES). From the result, peloid from Tsagaan Lake was identified that peloid belongs to silt sulphide muddy type whereas characterization of peloid from toirom of Tsagaan Lake was almost similar with peloid knoll, but it is not possible to use the treatment and peloid solution was 5 to 6 times higher than the category of much pollutant. 45 elements determined in two Lakes peloid´s samples. The content of some macro elements (Al, Fe, Mg, P, Ba and K) were lower than Clark elements of sea bottom sediment whereas the content of Na, Ba were higher than it. Lipid and carbohydrate contains were between 0.03 - 0.29%, and 0.005-0.04%. Humic substances content varied between 0.19 % - 0.71% in these peloids. Organic matters, which are free, associated with minerals and absorbed extracted in peloids using non-polar and polar solvents; yield of total extract in peloids were 0.2781%, 0.4161% respectively.
 Завхан аймгийн зарим нуурын шаврын судалгааны дүнгээс
 Хураангуй: Завхан аймгийн Цагаан нуурын тойром, Цагаан нуурын шавар, шаврын уусмалын ерөнхий үзүүлэлтүүд, органик бодисын агуулга, эрдэс, элементийн найрлагыгхимийн болон физик-химийн орчин үеийн судалгааны аргуудыг (ИК, РД, ICP-AES) ашиглан судлахад Цагаан нуурын шавар нь хүхэртустөрөгчит лаг шаврын ангилалын үзүүлэлттэй, Цагаан нуурын тойрмын шавар нь бялхамал шаврын үзүүлэлтүүдтэй ойролцоо байгаа ч эмчилгээнд хэрэглэх боломжгүй бөгөөд шаврын уусмал нь маш их бохирдолттой гэсэн ангилалаас 5-6 дахин их байгааг илрүүлэн тогтоов. Судалгаанд хамрагдсан 2 нуурын эмчилгээний шаварт нийт 45 элемент бүртгэгдсэнээс зарим макроэлементүүд (Al, Fe, Mg, P, Ba, K) далайн ёроолын тунамал хурдасын кларк хэмжээнээс бага, харин Na, Ba агуулга их байна. Цагаан нуурын шаварт гумины бодис 0.71 %, липид 0.03 %, нүүрс-ус 0.04 %, Цагаан нуурын тойрмын шаварт гумины бодис 0.19 %, липид 0.29 %, нүүрс-ус 0.005 % тус тус агуулгатай байна. Шаврын чөлөөт органик нэгдэл, эрдэстэй холбогдсон болон тэдгээрт шингээгдсэн органик бодисын нийлбэр агуулга Цагаан нуурын шаварт 0.2781 %, Цагаан нуурын тойрмын шаварт 0.4161 % байгааг судлан тогтоов.
 Түлхүүр үг: пелоид, гумины бодис, липид, бальнеологи
Read full abstract