Bu çalışmada, spor örgütlerinde karanlık üçlü, örgütsel sinizm ve iş tatmini düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, nicel araştırma yöntemlerinde yer alan tarama modellerinden ilişkisel tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden kolayda örnekleme yöntemiyle belirlenen, Mersin ve Karaman Gençlik ve Spor il Müdürlüklerinde görev alan 45 kadın, 77 erkek toplam 122 Gençlik ve Spor il Müdürlüğü çalışanından oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu ile Örgütsel Sinizm Ölçeği (Karacaoğlu ve İnce, 2012), Karanlık Üçlü Ölçeği (Özsoy vd., 2017) ve İş Tatmini Ölçeği (Özsoy ve Ardıç, 2017) kullanılmıştır. Verilerin normallik sınamasında Skewness ve Kurtosis değerleri dikkate alınmıştır. Verilerin analizinde ise tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra, Pearson korelasyon ve çoklu doğrusal regresyon analizleri yapılmıştır. Elde edilen verilerin analizleri sonucunda, iş tatmini ölçeği ile örgütsel sinizm ölçeği bilişsellik (r=-.217, p.05) ve davranışsal (r=-.272, p.05) alt boyutları arasında negatif yönde düşük düzeyde; duygusal alt boyutu arasında negatif yönde orta düzeyde ilişki (r=-.434, p.05) tespit edilmiştir. Ayrıca iş tatmini ölçeği ile karanlık üçlü ölçeği alt boyutlarından makyavelizm (r=-.316, p.05), psikopati (r=-.321, p.05) ve narsisizm (r=-.442, p.05) arasında negatif yönde orta düzeyde ilişki gözlemlenmiştir. Bununla birlikte örgütsel sinizmin duygusal alt boyutu ile karanlık üçlü ölçeği alt boyutlarından psikopati (r=.269, p=0.05) ve narsisizm (r=.186, p=0.05) arasında ise pozitif yönde düşük düzeyde; davranışsal alt boyutu ile narsisizm (r=.185, p=0.05) arasında düşük düzeyde pozitif yönde ilişki tespit edilmiştir. Ayrıca, çoklu regresyon analizine göre; örgütsel sinizm (bilişsel-duygusal-davranışsal) ile karanlık üçlü ölçekleri (makyavelizm-psikopati-narsisizm) alt boyutları, iş tatmini ile orta düzeyde ve anlamlı bir ilişki göstermektedir (R=0.579, R2=0. 335, p<.000). Test sonuçları, örgütsel sinizm alt boyutlarından duygusal ile karanlık üçlü ölçeği alt boyutlarından narsisizmin, iş tatmini üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir (p<.05). Dolayısıyla modeldeki diğer değişkenler sabit tutulduğunda, duygusal alt boyutundaki bir birimlik artış, iş tatmini üzerinde 0,381 birimlik azalışa neden olmaktadır. Benzer şekilde narsisizm alt boyutundaki bir birimlik artış, iş tatmini üzerinde 0,341 birimlik azalış göstermektedir. Sonuç olarak, spor örgütlerinde çalışanların iş tatmin düzeyleri üzerinde, bireylerin kişilik yapıları ile örgüt ortamının önemli yordayıcı etkisi olduğu söylenebilir. Bireylerin iş tatmini üzerinde karanlık kişilik özellikleri ile örgütsel sinizmin olumsuz etkiye neden olduğu belirtilebilir. İş tatmininin artması diğer pozitif örgütsel çıktılar ile pozitif yönde ilişkili olduğu için çalışanların iş tatminlerini artırmaya yönelik düzenlemeler yapılması örgütlerin temel hedefleri arasında olmalıdır. Ayrıca kişi-örgüt uyumu son derece önemlidir. Örgüt kültürü ve iklimi ile uyumlu olabilecek bireyler istihdam edilmelidir.
Read full abstract