Anahtar Sozcukler: BRICS Ulkeleri, Girdi-Cikti Modeli, Girdi-Cikti Tablolari ve Analizi, Kilit Endustriler, Uluslararasi TicaretKeywords: BRICS Countries, Input-Output Models, Input-Output Tables and Analysis, Key Industries, International Trade1. GirisDis ticaret, ulkelerin ekonomik gelisimi acisindan onem arz etmektedir. Turkiye ekonomisi 1980'li yillardan itibaren, tum dunyada oldugu gibi dis ticaretteki liberallesme politikalari ile birlikte ihracata yonelik bir sanayilesme stratejisi izlemistir. Izlemis oldugu dis ticaret politikasina bagli olarak da hem ihracat hem de ithalatta onemli miktarlarda artis meydana gelmistir.Turkiye ekonomisi, cografi ve tarihsel yakinligi nedeniyle dis ticaretinin buyuk bir bolumunu Almanya, Ingiltere, Italya, Fransa gibi Avrupa Birligi ulkeleriyle gerceklestirmektedir. Avrupa Birligi ulkelerinden sonra basta Rusya, Cin, ABD olmak uzere diger gelismis ve gelismekte olan ulke ekonomileriyle de dis ticaret faaliyetlerini ilerletmeye calismaktadir. Dolayisiyla cesitli ulkelerle ticari isbirliklerini gelistirmeye yonelen Turkiye ekonomisi farkli piyasalarla ticari faaliyetleri arttirarak bolgesel guc olmaktan ziyade, dunya ekonomisi icerisinde diger gelismis ekonomiler ile rekabet eden bir ulke olmayi amaclamaktadir. Bu amaca bagli olarak da farkli ulkelerle ticari isbirlikleri gelistirerek ekonomik buyume ve refah duzeyini arttirmaya yonelik uygulamalar ortaya koymaktadir.Dis ticaret faaliyetleri acisindan BRICS ulkeleri (Brezilya, Rusya, Cin ve Hindistan) ile Turkiye arasindaki iliskileri degerlendirdigimizde, uye ulkeler icerisindeki Rusya ve Cin, diger uye ulkelere gore Turkiye'nin onemli ticaret ortaklari olarak karsimiza cikmaktadir. Cin, 2015 yili itibariyle %12 ile Turkiye'nin en fazla ithalat yaptigi birinci ulke olurken, Rusya ise %9.8 ile ucuncu ulke konumundadir (TUIK, 2016). Diger ulkelerin payi ise sinirli duzeyde olup, cografi uzaklik bu payin sinirli olmasinda onemli bir faktor olarak nitelendirilebilmektedir (Ersungur ve Ekinci, 2015: 721). Turkiye ekonomisi, Rusya ve Cin disinda diger uye ulkelerle isbirliklerini gelistirerek ve bu ulkelerdeki yatirimlarini arttirarak, dis ticaret acisindan daha etkin bir rol oynayabilecegi ve ayni zamanda hem Rusya hem de Cin'e yapmis oldugu ihracat hacmini arttirarak BRICS ulkeleri ile olan ticaret hadlerini kendi lehine cevirebilecegi soylenebilir.Bu calismanin amaci, BRICS ulkeleri ve Turkiye'nin Girdi-Cikti Akim tablolarini kullanarak yillara gore, bu ulkeler arasindaki endustriler arasi ara girdi alim-satimlarina bagli olarak dogrudan veya dolayli bir sekilde ortaya cikan etkileri ortaya koymak ve ithalata bagimliligi belirleyerek, bagimliligin meydana getirdigi degisimleri yillara gore incelemektir. Ayni zamanda, yapilan analiz sonucunda Turkiye ile BRICS ulkeleri arasinda ticaretin yapisina yonelik olarak oneriler sunulmasi amaclanmaktadir. Calisma hem Turkiye'nin hem de BRIC ulkelerinin kilit sektorleri ve ithalata bagimli olan sektorlerini belirlemek acisindan onem arz etmektedir. Bu, kilit sektorler belirlenerek aralarindaki ticaret iliskilerinin gelistirilmesi hususunda daha etkin politika onerileri soylenebilir. Calismada kullanilan veri seti World Input-Output Database (WIOD)'dan elde edilmistir. Turkiye ve BRIC ulkelerinin 1995, 2000, 2005, 2008 ve 2011 yillarina ait Girdi-Cikti tablolari kullanilarak analizler yapilmis, ulkelerin kilit endustrileri ve ithalata bagimli sektorleri belirlenmistir.Calismada oncelikle BRICS kavraminin nasil ortaya ciktigi, ticari iliskileri ve ekonomik buyume yapilari incelenerek, bu ulkelerle Turkiye arasindaki ekonomik ve ticari iliskiler ele alinmistir. Ayrica calismanin yontemi Girdi-Cikti analizine dair teorik bilgi verilerek, Turkiye ve BRIC ulkelerinin ekonomik yapisi analiz edilmistir. BRICS ulkelerine sonradan katilan Guney Afrika'nin incelenen doneme ait Girdi-Cikti verileri yeterli olmadigindan, bu ulke calismanin uygulama kismina dâhil edilmemistir. …
Read full abstract