Amaç: Hücre düzeyinde iskemiye karsı toleransın oluşmasında endojen opioidler önemli rol oynamaktadır. Çalışmamızda akciğerin iskemi-reperfüzyon hasarı sonrasında akciğer dokusunda meydana gelen histopatolojik değişiklikler üzerinde morfin sulfatın etkisini araştırmayı amaçladık. Gereç ve Yöntemler: Çalışmada 40 adet Wistar Albino cinsi dişi sıçan kullanıldı. Denekler 4 gruba ayrıldı. İskemi reperfüzyon (IR) grubunda sol beşinci interkostal aralıktan torakotomi yapılarak iskemi reperfüzyon hasarı oluşturuldu. İskemi reperfüzyon ve ardkoşullama (İschemic postconditioning) (IRAK) grubunda torakotomi, iskemi reperfuzyon ve iskemik ardkoşullama yapıldı. IRAK3 ve IRAK30 gruplarında IRAK grubunda yapılan işlemlere ilave olarak 3μmol ve 30μmol dozlarında morfin sülfat verildi. Akciğer dokusu histopatolojik incelemesinde nötrofil sayısı, konjesyon, interstisyel ödem, doku hasarı, VEGF (Vasküler endotelyal büyüme faktör) ve EGFR (Epitelyal büyüme faktörü reseptörü) ile pozitif boyanan hücreler yarı nicel olarak değerlendirildi. Bulgular: Histopatolojik incelemede IR grubu ile IRAK (P<0.01), IRAK3 (P<0.01) ve IRAK30 (P<0.01) grupları arasında nötrofil sayısı ve konjesyon skoru açısından istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı. Doku hasarı skoru açısından IR grubu ile IRAK (P<0.01), IRAK3 (P<0.01) grupları arasında ve IRAK grubu ile IRAK30 (P<0.05) grubu arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı. Ayrıca IR grubu ile IRAK3 (P<0.01) , IRAK30 (P<0.01) grupları arasında VEGF (+) ve EGFR (+) boyanan hücre sayısı skoru açısından istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı. Sonuç: Sonuç olarak iskemi reperfuzyon periyodunda iskemik ardkoşullama ve morfin sulfat uygulanmasının histopatolojik değerlendirilmesinde, iskemi reperfüzyon hasarının önlenmesinde ard koşullamadan çok morfin sulfat verilmesinin daha etkin bir yöntem olduğu saptanmıştır.
Read full abstract