Znaczenie, wykorzystanie i ochrona wypływów wód podziemnych w województwie pomorskim

Abstract

W pracy przedstawiono zróżnicowanie, funkcje i znaczenie wypływów wód podziemnych w obrębie jednostki administracyjnej na przykładzie województwa pomorskiego. Realizację celu rozpoczęto od określenia stanu zinwentaryzowania źródeł na terenie województwa (aktualnie jest ich ponad 1300), a w dalszym etapie rozpoznania ich roli w środowisku geograficznym przy uwzględnieniu aspektu przyrodniczego, społecznego, kulturowego i sposobów wykorzystania gospodarczego. Materiał wyjściowy uzyskano w oparciu o kwerendę danych archiwalnych, interpretację map topograficznych i tematycznych oraz patrolowe badania terenowe przeprowadzone w latach 2006–2022. Stwierdzono, że na terenie objętym badaniem źródła pełnią zróżnicowane funkcje. Inicjują odpływ potamiczny (np. Źródła Roztoka, Źródliska Czarnej Wody), kształtują krajobraz i są ostoją bioróżnorodności (np. Karwickie Źródliska, Źródliska w Dolinie Ewy, Staniszewskie Zdroje). Reprezentują zabytki dziedzictwa religijno-kulturowego, w których woda uznawana jest za świętą (np. Matemblewo, Swarzewo, Piaseczno). W kontekście znaczenia użytkowego udokumentowano wykorzystanie gospodarcze wód źródlanych do napędzania młynów i kuźni wodnych (np. Siemianice, Górczyn, Źródła Studnicy), elektrowni (Staniszewskie Zdroje), a także stawów rybnych (Świecino). Wody źródlane ujmowane są też w celu zaopatrzenia w wodę pitną (Kętrzyno itd.).