Zihinselleştirme Ölçeği’nin Psikometrik Özelliklerinin 14-18 Yaşları Arasındaki Ergenlerde İncelenmesi

Abstract

Zihinselleştirme kavramı bireyin kendisinin ve diğerlerinin zihinsel durumlarını anlama ve yorumlamaya yönelik çabasını ve becerisini ifade eder. Bu çalışmada daha önce erişkinlerdeki zihinselleştirme becerilerini değerlendirmek üzere geliştirilmiş ve ülkemizde de erişkinler için uyarlama çalışması yapılmış olan Zihinselleştirme Ölçeği’nin ergenlerdeki psikometrik özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. 14-18 yaş aralığındaki 1399 ergen demografik bilgi formu, Zihinselleştirme Ölçeği ve Buss-Perry Saldırganlık Ölçeği’nden oluşan ölçek bataryasını doldurmuştur. Yapılan doğrulayıcı faktör analizi (DFA) sonucunda orijinal ve uyarlama çalışmasında Ötekiler boyutunda yer alan bir madde Kendilik boyutuna alınmıştır. Yinelenen DFA bulgularına göre χ2/df, GFI, AGFI ve RMSEA değerleri ölçeğin ergenler için yapı geçerliğini doğrularken CFI ve TLI değerleri sınır kabul edilen ölçütlerin altında kalmıştır. Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı ölçeğin tamamı için.70 iken alt boyutlardan Güdülenme için .57, Ötekiler ve Kendilik için .72 olarak hesaplanmıştır. Zihinselleştirmenin ve saldırganlığın boyutları arasındaki ilişki incelendiğinde Kendilik ve Ötekiler boyutlarının saldırganlıkla zıt yönde bir ilişki kurduğu dikkat çekmektedir. Kendiliğe yönelik zihinselleştirme becerisi kuvvetli olan gençlerde fiziksel ve sözel saldırganlık, öfke ve düşmanlık eğilimi azalma göstermektedir. Ötekine yönelik zihinselleştirme ve saldırganlık arasındaki ilişkide ise ergenlerin ötekine yönelik zihinselleştirme becerisi sözel saldırganlık, öfke ve düşmanlığı artırmaktadır. Son olarak alt boyutlar ile cinsiyet arasındaki ilişkide kızların zihinsel durumları anlama isteği (Güdülenme) ve Ötekine yönelik zihinselleştirme becerilerinin erkeklerden daha fazla; Kendiliğe yönelik zihinselleştirme becerilerinin ise erkeklerde kızlarda olduğundan daha fazla olduğu görülmüştür. Bu çalışma bulguları Zihinselleştirme Ölçeği’nin ergenlerdeki yapı geçerliğini kısmen de olsa doğrulamakla birlikte gelecekteki çalışmalarda ölçeğin ergen örneklemdeki faktör yapısı ve güvenirlik düzeyi konusunda daha fazla veriyle desteklenmesi gerektiği düşünülmektedir.