Zgodność prawa krajowego z prawem międzynarodowym na przykładzie Polski. Uwagi ogólne

Abstract

Państwo polskie pojawiło się na arenie międzynarodowej ponownie po I wojnie świato-wej. Prawo międzynarodowe zawsze odgrywało znaczącą rolę w kształtowaniu się naszego porząd-ku prawnego, gdyż Polska od początku swego istnienia musiała respektować liczne zobowiązania umowne, zarówno wielostronne, będące jeszcze częścią traktatów pokojowych, jak i umowy dwu-stronne. Sądy polskie w okresie międzywojennym były dość przychylne prawu międzynarodowemu, choć nieuregulowanie kwestii kolizyjnych w polskich konstytucjach komplikowało nieco sytuację, co stawiało RP w niekorzystnym świetle na arenie międzynarodowej. W latach 1945–1989 prawo międzynarodowe było obecne w orzecznictwie polskich sądów tylko wyjątkowo. Proponowano za-stosować metodę ex prioprio vigore. Reformy rozpoczęte w roku 1989 i uznanie RP za demokra-tyczne państwo prawa wymusiło jednak zmiany i sądy polskie znów stały się bardziej przychylne normom międzynarodowym. Nowa konstytucja zaś ustanowiła nowy porządek prawny, powołując się na obowiązek państwa do przestrzegania prawa międzynarodowego, w tym prawa organizacji międzynarodowych. Zagadnienie relacji między prawem wewnętrznym RP a prawem międzynaro-dowym nie jest jednak całkowicie oczywiste, pomimo kilku orzeczeń Sądu Najwyższego i Trybu-nału Konstytucyjnego. Niniejszy artykuł ogólnie przybliża te kwestie.