Abstract
II Rzeczypospolita była państwem, które w sposób szczególny kładło nacisk na gwarancje dotyczące własnych granic politycznych oraz konsolidację społeczeństwa zamieszkującego terytorium odrodzonego państwa. Gwarancje dostosowania do granic politycznych państwa nowego podziału kanoniczno-administracyjnego Kościoła Katolickiego w Polsce – zawarte w art. IX konkordatu z 10 lutego 1925 r. – miały dla Rzeczpospolitej w początkach jej państwowości szczególne znaczenie. Wychodząc od idei rozdziału państwo‑Kościół, także na płaszczyźnie podziału administracyjnego, autor artykułu próbuje wskazać na wykorzystanie instrumentów prawno-kanonicznych do celu, jakim była integracja terytorialna i społeczna w II Rzeczpospolitej.
 Sygnatariusze konkordatu byli oczywiście świadomi, że instrumenty prawne, jakimi dysponuje Stolica Apostolska w powyższym zakresie, mają charakter prawno-kanoniczny. Nie są więc one właściwymi, aby uznawać czy gwarantować kształt granic politycznych państwa. Trudno jednak zaprzeczyć, że przy ich pomocy doszło do odwzorowania istniejących granic politycznych kraju na mapie kanonicznego podziału ówczesnego Kościoła Katolickiego w Europie.
 Jeśli zaś chodzi o konsolidację społeczeństwa polskiego, to trudno nie dostrzec, skoro dostrzegł to ustrojodawca w art. 114 Konstytucji RP z 1921 r., że wyznanie rzymskokatolickie w II Rzeczpospolitej było „religią przeważającej większości narodu”. Integracja struktur tego Kościoła miała więc fundamentalne znaczenie nie tylko dla sprawnego funkcjonowania tego Kościoła w ramach wyznaczonych granicami politycznymi. Miała też zasadnicze znaczenie dla integracji życia społecznego w kraju, w którym 75% społeczeństwa deklarowała się jako katolicy.
Highlights
a state that put a special emphasis on the safety of its political borders
on the integration of the people living on the territory of the reborn state
which was included in Article 9 of the Concordat
Summary
W świetle zachowanych dokumentów dyplomatycznych nie zawsze precyzyjnie można stwierdzić, kiedy poszczególne państwa dokonały aktu uznania państwa polskiego[13]. Antonowicz – de facto aktu uznania Polski dokonały Niemcy, wysyłając do Warszawy w misji nadzwyczajnej posła H. Za uznanie de iure ze strony Niemiec – pisze J. Antonowicz uznają formalną propozycję radzieckiego komisarza spraw zagranicznych do polskiego ministra spraw zagranicznych, dotyczącą utworzenia przedstawicielstw dyplomatycznych obu państw (27 listopada 1918 r.)[16]. Uznanie polskiej państwowości przez główne mocarstwa sprzymierzone i stowarzyszone nastąpiło de facto przez dopuszczenie jej przedstawiciela jako członka do udziału w konferencji pokojowej w Paryżu (18 stycznia 1919 r.)[18]. Powyższy akt zbiorowego uznania podmiotowości prawnomiędzynarodowej Polski na konferencji pokojowej – najpierw poprzez uznanie statusu uczestnika konferencji, a następnie sygnatariusza Traktatu Wersalskiego – nie wykluczał możliwości indywidulanego uznania rzeczonej podmiotowości ze strony uczestników wspomnianej konferencji. Dokonały aktu uznania Polski de iure rozpoczynają Stany Zjednoczone (30 stycznia), a zamyka Paragwaj (1 września). Który uznał w 1919 r. podmiotowość II Rzeczypospolitej na forum rzeczonego prawa, była także Stolica Apostolska (30 marca 1919 r.)[20]
Sign-in/Register to view highlights & summary Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have
Schedule a callDisclaimer: All third-party content on this website/platform is and will remain the property of their respective owners and is provided on "as is" basis without any warranties, express or implied. Use of third-party content does not indicate any affiliation, sponsorship with or endorsement by them. Any references to third-party content is to identify the corresponding services and shall be considered fair use under The CopyrightLaw.
