Yenilenebilir enerji kaynakları, sürdürülebilirlik ve iklim değişikliği üzerine doğa eğitimi: İlköğretim öğrencileri örneği

Abstract

Türkiye’de 2023 verilerine göre, yenilenebilir enerji alanında %53 oranında kurulu güç bulunmaktadır. Ulusal Enerji Planı, 2053 Net Sıfır Emisyon vizyonu doğrultusunda bu oranın, 2035 yılında %65 olacağı tahmin edilmektedir. Sürdürülebilir enerji gelişimi, fosil yakıtların hidroelektrik, güneş ve rüzgar gibi doğal kaynaklarla değiştirilmesi, çevresel sorunlarla baş etmenin en temiz halidir. Yaşanan iklim krizi ve insan kaynaklı etkiler karşısında yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının yaygınlaşması için toplumsal destek sağlanması gerekmektedir. Özellikle; fosil kaynakların çevre ve insan sağlığına verdiği zararlar ve küresel ölçekli etkiler konusunda kamuoyu bilincinin ve duyarlılığının oluşturulması önemlidir. Dünyada çeşitli insan grupları arasında yenilenebilir enerji, sürdürülebilirlik ve iklim değişikliği konularında algı ve farkındalık düzeyini araştıran çeşitli çalışmalar bulunmaktadır. Bu kapsamda çalışmada; “GÜNDER ile DÜSTİBAM Yenilenebilir Enerji Kaynakları, Sürdürebilirlik, İklim Değişikliği Üzerine Doğa Eğitimi ve Araştırma Projesi” kapsamında, Düzce ve Zonguldak ilerinde ilköğretim öğrencilerine yönelik doğa ve çevre bilinci veya farkındalığını belirlemek için yapılan sunum ve eğitimlerin etkileri araştırılmıştır. Eğitim öncesinde ve sonrasında anketler yapılmıştır. Bu anketler, öğrencilerin bilincini ve farkındalığını ölçmek için tasarlanmıştır. SPSS kullanılarak, anketlerin geçerlilik ve güvenilirlik analizleri yapılmıştır. Anket sonuçlarına göre; öğrencilerin çevreye dönük düşünce ve duygularında olumlu yönde gelişmeler gözlemlenmiş, bu da eğitimin doğaya ve çevreye duyarlılığı artırdığını göstermiştir. Ayrıca, doğanın hakları ve insan özgürlüğü gibi kavramların farkındalığında, eğitimin olumlu etkileri görülmüştür, bu da öğrencilerin çevresel bilinçlerinin derinleştiğini göstermektedir. Öğrencilerin yenilenebilir enerji kullanma niyetinde artış ve çevre, iklim değişikliği, biyolojik çeşitlilik ve güneş enerjisi gibi konulardaki algılarının ve bilgilerinin gelişmesi, eğitim programlarının başarısını yansıtmaktadır. Bu bulgular, doğa eğitiminin genç nesillerde çevresel bilinç oluşturmada önemli bir araç olduğunu göstermektedir.