Yahya Kemal’s Membership of the Comission to Define Turkey-Syria Border in 1925 and His Reports Sent to Ankara Related to This Duty

Abstract

1902’de memleketi olan Üsküp’ten tahsil maksadıyla İstanbul’a gelen fakat çeşitli
 sebepler yüzünden herhangi bir okula kaydolamayan Yahya Kemal hemen bir yıl sonra
 Paris’e gider. Burada bir sene devam ettiği ve Fransızcasını geliştirdiği Collége de Meaux
 ve Ecole Libre des Sciences Politiques’in “Dış Siyaset” bölümlerinde okur. Bu iki okuldan
 da mezun olamamasına, özellikle Paris’teki son yıllarda daha çok edebiyatla ilgilenmesine
 rağmen aldığı bazı dersler, sohbetlerinde bulunduğu, konferanslarına gittiği bazı
 büyük âlimler, hepsinden önemlisi derin ve dikkatli okumaları sayesinde Yahya Kemal
 sağlam bir tarih, felsefe, kültür ve medeniyet perspektifi edinmiştir. 1912’de Türkiye’ye
 döndükten çok kısa bir süre sonra da dersleri, sohbetleri ve yazılarıyla bu donamımı açığa
 vurur. Mütareke döneminde, işgal İstanbul’unun zor şartları altında da olsa Kuva-yı
 Milliye lehinde neşrettiği yazılar ise Yahya Kemal’in sadece tarih değil, sağlam bir diplomasi
 bilgisine de sahip olduğunu gösterir. Mustafa Kemal Paşa başta olmak üzere, Millî
 Mücadele döneminde Anadolu cephesi tarafından okunan bu yazıların da tesiriyle Yahya
 Kemal Cumhuriyet’in ilânından sonra Urfa Mebusluğuna getirilir ve bu ilk mebusluğu
 zamanında Türkiye-Suriye Tahdid-i Hudut Komisyonu’na önce âzâ, sonra başkan olur.
 Bu çalışmada, Yahya Kemal’in bu komisyon üyeliği zamanında, sınırın nereden çizileceği,
 çizilmesi gerektiği konularında Hariciye Vekâleti’ne gönderdiği ve daha önce herhangi
 bir çalışmada yayımlanmayan raporlar incelenecek ve yayımlanacaktır.