Występowanie, szkodliwość i dynamika lotu miniarek (Agromyzidae) występujących w uprawie pszenicy ozimej na terenie Wielkopolski

Abstract

Leaf miners from the family of Agromyzidae commonly occur in cereal crops on the territory of the whole country. However, their harmfulness is not considered as very high, and only locally they can cause losses of economic importance. Feeding larvae damage leaves of winter wheat and barley reducing the yield parameters. Monitoring of cereal leaf miners flight in winter wheat crops was carried out in Wielkopolska district in 2009/2010 and 2010/2011 in Słupia Wielka. Yellow traps were placed above the top of wheat plants during the vegetation period. The traps were replaced once a week. Fluctuations in weather conditions during the studies affected the dynamics of leaf miner flies considerably. The most common species were: Chromatomyia nigra (Mg.), Ch. fuscula (Ztt.) and Poemyza superciliosa (Ztt.). At the same time observations were carried out to determine the harmfulness of leaf miners and leaves with visible presence of larvae or pupa stage in leaf tissue were collected. In laboratory conditions, the culturing was carried out in order to determine the species of leaf miner. Muchówki z rodziny miniarkowatych (Agromyzidae) występują powszechnie na zbożach na terenie całego kraju. Ich szkodliwość nie jest tak duża, jak mszyc czy skrzypionek, jednak lokalnie zdarza się, że powodują straty o znaczeniu gospodarczym. Żerujące larwy mogą uszkadzać liście nawet kilkudziesięciu procent źdźbeł pszenicy i jęczmienia ozimego wpływając na pogorszenie parametrów plonu. Monitoring lotu muchówek miniarek na plantacji pszenicy ozimej w warunkach Wielkopolski prowadzono w sezonach wegetacyjnych 2009/2010 i 2010/2011, w Słupi Wielkiej (powiat średzki). Do odłowów wykorzystano 3 żółte tablice pokryte klejem o wymiarach 25 × 40 cm(producent: BioBest, Belgia), które ustawiono losowo na plantacji. Tablice zawieszano na palikach umożliwiających ich stopniowe podnoszenie, w miarę wzrostu roślin tak, aby tablice znajdowały się tuż nad łanem. Tablice zmieniano raz w tygodniu. Ze względu na zróżnicowane warunki pogodowe w każdym sezonie wegetacyjnym dynamika lotu muchówek miniarek przebiegała inaczej. Dominującymi gatunkami w latach badań były: Chromatomyia nigra (Mg.), Ch. fuscula (Ztt.) i Poemyza superciliosa (Ztt.). Równocześnie prowadzono obserwacje w celu określenia szkodliwości miniarek oraz zbierano liście z widocznymi wewnątrz larwami lub bobówkami. W warunkach laboratoryjnych prowadzono ich hodowlę w celu oznaczenia występujących gatunków miniarek.