Wit and Humor in Chinese Characters - A Socio-Cultural and Historical Perspective

Abstract

Celem artykułu jest ukazanie elementów humorystycznych zawartych w znakach chińskich w perspektywie społeczno-kulturowej i historycznej. Podjęta analiza opiera się na definicji śmiechu sformułowanej przez Bergsona ([1911] 2014) oraz dwóch funkcjach chińskiego humoru – 寓教於樂 tzw. ‘zawieranie morału w rozrywce’ (Liao 2001) oraz 會心微笑 tzw. ‘szczery śmiech lub wymowny uśmiech’ (L.-C. Chen 2017). Materiał badawczy wykorzystany w badaniu pochodzi z różnorodnych źródeł internetowych i literackich, oraz z repertuaru językowego autorów. Badanie pozwoliło na wyróżnienie sześciu źródeł humoru zawartego w znakach chińskich: (a) formy wizualne znaków; (b) dekompozycja znaków; (c) chińskie ligatury; (d) chiń- skie gry słów na bazie homofonów; (e) błędne odczytywania podobnych znaków; oraz (f) zapożyczenia z kanji – znaków chińskich używanych w języku japońskim. Wyniki pracy sugerują, że humorystyczność poszczególnych znaków wiąże się z posiadaniem ludzkich cech behawioralnych i ukrytych pouczeń, które to prowadzą do wywołania w odbiorcy będącego członkiem społeczności chińskojęzycznej ‘szczerego śmiechu lub wymownego uśmiechu’.