Van Merkez ve İlçelerinde Buğday ve Yetiştiriciliği Yapılan Alanların Ağır Metal İçeriklerinin Belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma Van merkez ile Erciş, Gevaş, Gürpınar ve Muradiye ilçelerinde önceden belirlenen toplam 26 tarım alanından toplanan toprak ve buğday örneklerinde ağır metal belirlemesi için yürütülmüştür. Çalışmada 2012 yılı hasat döneminde örneklemeler yapılmıştır. Alınan toprak örneklerinde fiziksel ve kimyasal özellikler yanı sıra Ni, Pb, Cd ve Cr belirlemesi yapılmıştır. Buğday örnekleri ise sap ve tane olmak üzere iki kısma ayrılmış ve ağır metal kapsamları belirlenmiştir. Örnekleme alanları topraklarının ağır metal içerikleri incelendiğinde Ni, 0.036-4.253 mg/kg, Pb, 0.391-1.476 mg/kg, Cr, 0.0188-0.1364 mg/kg ve Cd 0.0056-0.0912 mg/kg arasında değişmektedir. Bitki örneklerinde en düşük ve en yüksek ağır metal kapsamları saplarda, nikelde 0.742-1.839 mg/kg, kromda, 0.811-2.249 mg/kg, kadmiyumda, 0.0087-0.1730 mg/kg ve kurşunda, 0.0072-0.2199 mg/kg arasında değişmektedir. Tane örneklerinde ise nikel, 0.981-5.413 mg/kg, krom, 0.0256-0.9074 mg/kg, kadmiyum, 0.0009-0.5040 mg/kg ve kurşun, 0.0196-0.3509 mg/kg arasında değiştiği belirlenmiştir. Sonuç olarak bölge topraklarının ağır metal riski taşımadığı belirlenmiştir. Buğdayın sap ve tanelerindeki ağır metal içerikleri ise kurşun, krom ve kadmiyumda izin verilebilir sınırların altın olduğu, nikelde ise kimi lokasyonların sınır değerlerinin altında, kimi lokasyonlarında sınır değerlerin üstünde yer aldığı belirlenmiştir.