Uwarunkowania międzypokoleniowej socjalizacji religijnej w rodzinach według Verna Bengtsona (1941-2019)

Abstract

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest analiza uwarunkowań międzypokoleniowej socjalizacji religijnej w rodzinach, ze szczególnym uwzględnieniem wyników obszernych badań podłużnych Verna Bengtsona. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Punktem wyjścia analiz jest pytanie, jakie elementy dynamiki rodziny sprzyjają przekazywaniu wartości religijnych następnemu pokoleniu. Zastosowano metodę jakościowej analizy treści głównej pracy Bengtsona pt. Families and Faith w celu zrekonstruowania i interpretacji jego poglądów na temat socjalizacji religijnej w rodzinach. PROCES WYWODU: Skoncentrowano się na analizie czynników mających znaczenie dla przekazu religijnego w rodzinach, takich jak: ciepło emocjonalne między rodzicami a dziećmi, tolerancja rodziców wobec wyborów religijnych dzieci oraz wspierająca rola dziadków. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Badania Bengtsona pokazują, że kluczowym czynnikiem efektywnej socjalizacji religijnej jest emocjonalna bliskość między rodzicami a dziećmi. Wysoki poziom rodzicielskiego ciepła emocjonalnego oraz akceptacja ze strony rodziców znacząco zwiększają prawdopodobieństwo, że dzieci przejmą religijne wierzenia i praktyki starszego pokolenia. Istotną rolę w przekazywaniu wartości religijnych odgrywają też dziadkowie, zwłaszcza w rodzinach z silną więzią międzypokoleniową. W rodzinach, w których rodzice się rozwiedli lub tworzą małżeństwo mieszane (wielowyznaniowe), maleje szansa na efektywną socjalizację religijną dzieci. WNIOSKI, REKOMENDACJE I APLIKACYJNE ZNACZENIE WPŁYWU BADAŃ: Pielęgnowanie więzi emocjonalnych w rodzinie i umożliwienie dzieciom swobodnych poszukiwań w zakresie religii zwiększa szansę na efektywny międzypokoleniowy przekaz wiary. Ta konstatacja jest pomocna w zrozumieniu dynamiki socjalizacji religijnej we współczesnych rodzinach i może być ważnym impulsem dla edukacji religijnej oraz poradnictwa rodzinnego.