Unpublished Poem of Saîd Pasha from Diyarbakır

Abstract

Saîd Paşa 1832 yılında Diyarbakır’da doğmuştur. Mensubu olduğu ailede birçok âlim ve şair yetişmiştir. Babası hattat, şair ve münşî Süleyman Nazif Efendi’dir. Şair Süleyman Nazif ve Faik Ali Ozansoy’un babası; şair ve yazar Munis Faik Ozansoy’un dedesidir. Kaynaklara göre dürüst ve başarılı bir devlet adamı olan Saîd Paşa; uzun yıllar devlet memurluğu yapmıştır. 1891’de vefat eden Saîd Paşa’nın mezarı Mardin’dedir. Saîd Paşa, nazım ve nesir birçok eser kaleme almıştır. 19. asır Osmanlı mütefekkirlerinden olan Saîd Paşa’nın hacimli olmayan bir divânı vardır. Hikemî tarzda şiir söylemeyi benimseyen Saîd Paşa’nın yedi adet de şiir defteri mevcuttur. Şiir mecmûaları, şairlerin divânlarında yer almayan şiirlerini barındırmaları yönüyle edebiyat tarihi açısından önemli kaynaklardandır. Çalışmamızın konusu olan ve Diyarbakırlı Saîd Paşa’nın yayımlanmamış şiirlerini ihtiva eden şiir mecmûası da bu niteliktedir. Diyarbakır Ziya Gökalp Yazma Eser Kütüphanesinde AHA-139 numarası ile kayıtlı bu şiir mecmûasında, Saîd Paşa’ya ait daha önce yayımlanmamış 36 gazel ve 1 tercî-i bend tespit edilmiştir. Tespit edilen bu manzumeler transkribe edilerek Saîd Paşa’nın şiirleri hakkında yapılan metin neşri çalışmalarına katkı sunulmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda, Diyarbakırlı Saîd Paşa’nın bilinmeyen şiirleri gün yüzüne çıkarılmış ve şiir mecmûalarının edebiyat tarihimiz açısından önemi bir kez daha ortaya konulmuştur.