Ulûmu’l-Kur’an bağlamında Necmeddin Tûfî’nin el- İksîr fî ilmi’t-Tefsîr adlı eseri

Abstract

Çalışmanın giriş kısmında Tûfî’nin yaşadığı dönemin siyasî, sosyal, ilmî ve kültürel ortamı tespit edilmeye çalışılmış, “Tûfî’nin Yaşadığı Asra Genel Bir Bakış” ana başlığı altında; hayatı ve yetiştiği ortam üzerinde durulmuştur. Yazarın hayatı biyografi kitaplarından araştırılarak özetlenmiştir. Necmeddin Tûfî, Abbâsi devletinin Moğollar tarafından yıkıldığı, İslam dünyasının siyasi açıdan büyük sıkıntılar yaşadığı bir dönemde Bağdat’ın Tûfâ köyünde doğmuş ve hayatını Irak, Suriye ve Mısır bölgelerinde ilmî seyahatlerde bulunarak geçirmiştir. Tûfî çeşitli alanlarda çok sayıda eser vermiştir. Bunlardan birisi de el- İksîr fî ilmi’t-Tefsîr adlı eseridir. Bu çalışmamızda bu eseri Kuran ilimleri açısından ele alacağız. el-İksîr’in içerdiği konuların Kur’an’ı anlamada katkısı açısından ne ifade ettiği, dilbilimin ve yorumbilimin sunduğu yaklaşımlar yardımı ile anlaşılmaya çalışılmıştır. Tûfî’nin Kur’an ilimleri konusunda söyledikleri ve takip ettiği yöntemler tespit edilmeye çalışılmış ve böylece el-İksîr’den hareketle Kur’an ilimleri ve bu alanda yapılacak olan metodolojik çalışmalara örnek olması beklenen bir çalışma ortaya konmuştur. Sonuç bölümünde ise Tûfî’nin Kur’an ilimlerine getirdiği yenilik çerçevesinde çalışmanın genel bir değerlendirilmesi yapılarak kendisinden sonraki çalışmalara etkisi üzerinde durulmuştur. Tûfî’nin bu alanda etkisi ise Belâgat ilmini Kur’an ilimlerine dâhil etmiş olmasıdır. Nitekim Zerkeşî ve Suyûtî ilgili eserlerinde Tûfî’yi örnek alarak Belâgat ilmini Kur’an ilimleri içerisinde değerlendirmişlerdir