Uczeń jako wartość. Porzucona misja polonistyki

Abstract

Tekst zawiera deklarację autora w kwestii fundamentalnego zadania edukacji polonistycznej, definiowanego jako rozwój ucznia w obszarze w wymiarze osobowości humanistycznej i w obszarze kompetencji kluczowych dla człowieka z pierwszych dekad XXI wieku. Koncepcja edukacji jako wspomagania rozwoju ucznia ma długą tradycję również w Polsce. Za jej patrona można uznać Kazimierza Wóycickiego, twórcę kategorii „przeżycia estetycznego” i zwolennika autentycznego i nieskrępowanego kontaktu młodych ludzi z tekstami literackimi. Intuicje edukacyjne Wóycickiego odbijają się w najnowszych koncepcjach i projektach europejskich i amerykańskich, które koncentrują się wokół koncepcji kształcenia jako spotkania, idei powierzania uczącym się odpowiedzialności za uczenie, nauczania zróżnicowanego i indywidualizowanego. We współczesnym myśleniu o edukacji masowej kluczowa jest, zgłoszona przez Jerome’a Brunera, idea kształtowania poczucia sprawstwa u uczniów, budującego samoocenę i oczekiwania wobec samego siebie. To jednak, co bliskie było Wóycickiemu i jego kontynuatorom, co stanowi dziś centrum dyskursu edukacyjnego, okazuje się nad wyraz dalekie od wektora najnowszych reform oświatowych w Polsce.