Two Pioneer Artists Raised in the Republican Era: Hale Asaf and Mihri Rasim

Abstract

Osmanlı’dan Cumhuriyet Türkiye’sine geçiş döneminde Hale Asaf (1905-1938) ve Mihri Rasim (Müşfik) (1886-1954) kendilerini sanatçı olarak tarif eden öncü kadınlardır. Saraya yakın, eğitimli bir zümrenin mensubu olduklarından resim ve müzik dersleri alarak eğitim görmüş ve çok dilin konuşulduğu bir çevrede yetişmişlerdir. Mihri Rasim (Müşfik) sanatçı ve eğitmen olarak ikonik bir figürdür. Kendini portre ressamı olarak yetiştiren Mihri İtalya, Fransa ve Amerika’da sanatçı kimliği ile var olmuş, Bernard Shaw, Thomas Edison, Franklin Roosevelt gibi ünlülerin portrelerini yapmış, İnas Sanayi Nefise Mektebi’nin kuruluşuna ön ayak olmuş, bir dönem müdire olarak çalışmış ve Batılı anlamda sanat eğitimi vermiştir. Meşrutiyet Dönemi’nde ortaya çıkan, özgürlük isteyen güçlü kadın hareketinin sözcüsü olmuştur. Yeğeni Hale Asaf Cumhuriyet Dönemi’nde Batılılaşma hedefi ile Avrupa’ya yollanan sanatçı kuşağı arasında yer almıştır. Paris ve Roma’da sanat çevresi ile erkenden tanışmış, Müstakil Ressamlar ve Heykeltraşlar Topluluğu’nun (1929) kurucularından olmuştur. Cumhuriyet Türkiyesi’nde Mihri ve Hale kendini ressam olarak tanımlayan öncü kadınlardır. Bu çalışmanın amacı; Hale ve Mihri’nin sanatçı kimliklerini oluşturdukları çevreyi, dönemin özelliklerini, sanatçı olarak başlattıkları mücadeleyi ele almaktır. Türkiye sanat tarihindeki yerlerine feminist eleştirel bir açıdan bakmayı denemektir. Cumhuriyet Dönemi sanatçıları olan Mihri ve Hale’yi incelemek için literatür araştırması yapılmış, haklarında yazılmış araştırma, tez ve makaleler incelenmiştir.