Türkiye’de Organik Hayvancılık: Felsefe ve Uygulama

Abstract

Tarımsal üretimde kontrolsüz kimyasal kullanımı ve kalıntı miktarı, çevreye salınan nitrojen yoğunluğu ve ekolojik dengenin korunması ve hayvan refahının ön plana çıkması, dünyada organik tarımsal üretimin çıkış noktalarını oluşturmuştur. Organik tarımsal üretimin önemli bir parçası olan organik hayvancılığın yapılmasında ülkemizde ve dünyada önemli sıkıntıların olduğu görülmektedir. Organik hayvancılıkta kullanılması öngörülen gerek hayvan ve gerekse bitki çeşitlerinin, tam kontrollü bir üretim sisteminin uygulanmaya çalışıldığı ekonomik bir organik hayvancılık için uygun ve yeterli olmadığı söylenebilir. Kuru tarım ve gübre kullanmaksızın yem bitkisi üretiminde, toprak ve bitki çeşidinin organik üretime uyum sorunları bulunmaktadır. Organik hayvancılıkta yararlanabileceğimiz yeterli performansa sahip yerli ırklarımız bulunmazken, verimli melez genotipler ve ülkemize uyum sağlamış yabancı ırklarda da besleme ve sağlık problemleri sıkça yaşanmaktadır. Organik hayvancılıkta üretilen hayvan genotiplerindeki verim düzeyleri ve performans seviyeleri, ruminantlarda kaba:kesif yem oranı ve kanatlılarda protein kaynağı ve miktarı yönetmelik esaslarında saha ile ciddi anlamda uyumsuzluklar ve çakışmalar bulunmaktadır. Organik hayvancılıkta biyogüvenliği sağlamak güçleşirken, hijyenik bir çevrenin sınırlı olmasıyla hayvanlarda uygulanması gereken sağlık uygulamalarının özellikle bazı türlerde yoğun biçimde uygulanmak zorunda kalınması yine sıkıntılı diğer bir noktayı oluşturmaktadır. Her bir işletmenin ayrı bir “ekosistem” olduğu düşünüldüğünde, sağlık koruma planının yapılması ve titizlikle uygulanması ile genel anlamda sağlık sorunlarının azalacağı düşünülmektedir. Organik hayvancılık yapan işletmelerde sağlık sorunları ancak tüm hayvancılık sektörü konuya sistemli olarak yaklaşırsa azaltılabilir. Organik hayvancılığa felsefik yaklaşımların, organik hayvancılığın yönetmelik ve pratikteki uygulanabilirliği, organik hayvansal üretimi oluşturan genotip ve çevrenin irdelendiği bu çalışmada, ülkemizde organik hayvancılığın yapılabilirliği ve sürdürülebilirliği üzerine değerlendirmeler yapılmıştır.