Türk Siyasi Hayatında Kasım Küfrevi

Abstract

1920 yılında Bitlis’te doğan Kasım Küfrevi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat fakültesinden mezun olduktan sonra siyasete atılmıştır. 1950 yılında Demokrat Parti (DP)den Ağrı adayı olarak gösterilen Küfrevi, Nakşibendi kimliği ile de ön plana çıkmıştır. Demokrat Parti, Ağrı’da yeni örgütlenen bir parti olmasına rağmen Küfrevi’nin bu kimliğinin de etkisiyle halkın kısa sürede ilgi ve güvenini kazanmıştır. Bu süreçte, Ağrı halkının parti, particilik ve ideolojik tutumdan ziyade Kasım Küfrevi ve beraberindekilere olan güven duygusunun yanı sıra, dini bağlılıklarının da etkili olduğunu söylemek yerinde olacaktır. 1950 yılının ardından 1954’te tekrar DP saflarında mecliste bulunan Küfrevi parti içerisindeki anlaşmazlıklardan dolayı DP ile yollarını ayırarak, aynı yıl Hürriyet Partisi’nde kurucu üye olarak görev almıştır. 1957 seçimlerinde Ağrı’dan bağımsız milletvekili olarak adaylığını koyan Küfrevi halkın kendisine gösterdiği teveccüh ile TBMM’ye girmeyi başarmıştır. 27 Mayıs 1960 Askeri Darbesi’nin ardından Yassıada’da yargılanan Küfrevi sonraki süreçte beraat etmiştir. 1965’te Yeni Türkiye Partisi’nden 13. dönem, 1969’da Cumhuriyetçi Güven Partisi’nden 14. dönem Ağrı milletvekili olarak mecliste bulunan Küfrevi, 14 Ekim 1973 – 12 Eylül 1980 tarihleri arasında Ağrı senatörlüğü yapmıştır. Demokrat Parti, Bağımsız, Yeni Türkiye Partisi ve Güven Partisi olmak üzere üç farklı partiden milletvekili olarak meclise girmeyi başaran Kasım Küfrevi, meccliste bulunduğu sürece gerek Ağrı özelinde gerekse, ekonomi, eğitim, fikir, sanat, sosyal ve siyasal konularda önergeler vermiş, bu önergelerin çoğunu mecliste kabul ettirmeyi başarmıştır. Farklı siyasi partiler altında seçime girmiş olmasına rağmen milletvekili seçilen Küfrevi hem dini bir kişilik olarak, hem de Ağrı halkı tarafından sevilen, saygı duyulan bir lider olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışmada, Türk siyasi hayatına Ağrıdan milletvekili olarak katılan ve uzun süre politikada bulunan Kasım Küfrevi’nin yaşam öyküsü ile beraber siyasi geçmişi incelenecektir. Çalışma sırasında Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, TBMM Arşivi, TBMM Zabıt Cerideleri ve süreli yayın seksiyonlarından yararlanılmıştır.