Türk – Ermeni İlişkilerinin Normalleşmesine Dair Bir Güncel Durum Analizi: Şartlar, Fırsatlar ve Engeller

Abstract

Yüzyıllar boyunca Osmanlı İmparatorluğu sınırları içerisinde beraberce yaşamış, aralarında derin tarihsel ve kültürel bağların olduğu iki millet, Türkler ve Ermeniler, 1. Dünya Savaşı’nın başlamasını izleyen süreçte birbirlerinden kopmuşlardır. Muhtelif siyasi odakların manipülasyonlarıyla ortaya çıkan sözde Ermeni Soykırımı iddiası ve Dağlık Karabağ sorunu iki ülke arasında aşılmaz engeller oluşturmuştur. Ancak 2020’de Azerbaycan’ın zaferi ile sonuçlanan 2. Dağlık Karabağ Savaşı, Ermenistan’a acı bir şekilde de olsa, gerçek dışı hayallerden ve hukuksuz iddialardan vazgeçmeleri gerektiğini öğretmiştir. Nihayetinde 2021 yılından sonraki süreçte barış yolunda 30 yılı aşkın bir sürede atılamayan somut ve ciddi adımlar atılmaya başlanmıştır. Öyle ki Paşinyan hükûmeti Dağlık Karabağ Bölgesi’nin hukuksal ve tarihsel olarak Azerbaycan toprağı olduğunu kabul etmiş, sözde soykırım travmasından kurtulunması gerektiğini ileri sürmüştür. Bu tür müspet gelişmeler yıllar sonra barışın ve normalleşmenin önünü açmıştır. Bu umutların sürdürülebilir olması için hukuki, diplomatik ve sosyo-ekonomik bir dizi adımların atılması ve özellikle Ermenistan’daki barış karşıtı marjinal gruplara karşı dirayetli olunması elzemdir. Bu şartların sağlanması halinde bir dizi jeopolitik ve jeoekonomik kazanım elde edilebilecektir. İşbu çalışma, konuyla ilgili akademik eserlerin, resmî kaynakların ve güvenilir düşünce kuruluşlarının çalışmalarının nitel analizi ile hazırlanacak, iki ülke ilişkilerinin normalleşmesinin beraberinde getireceği fırsatları, sürecin önündeki engelleri ve sürecin başarıya ulaşması için gerekli şartların ne olduğunu ele alacaktır.