Türk Demokrasisine Adanan Bir Ömür: Ali Naili Erdem

Abstract

Türk siyasal tarihinde Cumhuriyet’in temellerinin atıldığı 1. Meclis’ten bu yana iki grubun çatışması yaşanmıştır. Birincisi: “laisist-pozitivist cumhuriyetçiler”, ikincisi ise “muhafazakâr-cumhuriyetçiler”. Siyasi literatürümüze giren “İkinci Cumhuriyetçilik” kavramı da bu dikotomi üzerinden üretilmiştir. Peyami Safa, Ziya Gökalp, Prof. Dr. Mehmet Kaplan, Prof. Dr. Vasfi Raşit Sevük ve Cemil Meriç gibi aydınlar muhafazakâr-cumhuriyetçilerin ideologluğunu yapmıştır. Çalışma Bakanlığı, Sanayi Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı görevlerinde bulunmuş önemli bir siyasetçi olan Ali Naili Erdem ise Cumhuriyetin kuruluşunda iki grup arasındaki dikotomide bu düşünürlerin izinden giderek “muhafazakâr-cumhuriyetçilerin” safında yer almıştır. Ali Naili Erdem, Türk siyasal tarihinin en kritik dönemlerinde siyaset sahnesinde yer almış önemli bir siyasi figürdür. Çalışmada Ali Naili Erdem’in hayatı ve fikirleri üzerinde durulmuştur. Yöntem olarak Erdem’in kendi biyografisini yazdığı “Siyasetin Yollarında” kitabında yer almayan konular kendisine sorularak bir saat on beş dakika süren mülakat gerçekleştirilmiştir. Ayrıca dönemin siyasi gelişmeleri ile ilgili olarak TBMM Zabıt Ceridelerinden faydalanılmıştır. Çalışmanın hedefi ise Ali Naili Erdem gibi siyasi tarihimizin en karmaşık dönemlerinde bakanlıklar yapmış birini yeni nesil okuyucu ile tanıştırabilmektir.