The Tradition of Âşıks Festival and The Structure-Syllabus in Kemal Varol’s Âşıklar Bayramı Novel

Abstract

Âşıklar bayramı geleneği, saz şiirindeki önemli etkinliklerden biridir. Âşıkların bir araya gelip sanatlarını icra ettikleri bu organize etkinlik, son dönemde Kemal Varol’un bir romanının adı olarak da gündeme gelmiştir. Şair ve yazar Varol, edebiyatın farklı alanlarında eserler vermiş, özellikle roman türüyle son zamanlarda öne çıkmıştır. Yazarın nehir roman olarak yazılmış üç eserinin ikincisi, 2019’da yayımlanan Âşıklar Bayramıdır. Roman, 2022 yılında sinemaya da uyarlanmıştır. Âşıklar Bayramı, baba-oğul ilişkisini irdeleyen bir eser olmasının yanı sıra âşıklık geleneğine dair unsurlar da taşımaktadır. Kökleri bilinmez dönemlere kadar giden âşıklık geleneği, farklı unsurları ve ritüelleriyle romanda yer almıştır. Günümüzün en yaygın edebî türlerinden biri olan “roman” ile âşıklık geleneğine ait hususların daha geniş kitlelere ulaşması bu eserle mümkün olmuştur. Bu çalışmada, saz şiiri geleneğindeki “âşıklar bayramı” kavramı ortaya konulmuş ve Varol’un Âşıklar Bayramı adlı romanı, biçim ve içerik yönünden incelenerek metnin anlam kapsamını ifade eden izleklere değinilmiştir. Çalışmanın amacı; Âşıklar Bayramı romanını yapı ve izlek yönünden incelemek, bunun yanında romanın içine sindirilen ve kültürümüzde de önemli bir gelenek olan âşıklığa ait unsurları ortaya koymaktır. Özellikle yeni kuşağa âşıklık geleneğini tanıtmak ve kültürel devamlılık bağlamında bir farkındalık oluşturmak da diğer amaçlardır. Çalışmada nitel yöntemler izlenmiş, literatür tarama ve içerik analizi/metin tahlili yöntemleri kullanılmıştır.