The Role of the Qur’an in the Creation and Development of Islamic Sciences

Abstract

Kur’ân, bir medeniyet projesi olan İslâm’ın temel kaynağı olarak insanlığın önüne yepyeni ufuklar açmış-tır. Onun öncelikli hedefi, ictimâiyât ve ahlak olmakla birlikte, bünyesinde, ilim/bilim gibi medeniyetin temel unsurların¬dan bazı kodlar barındırmaktadır. İşte bu makalede, Müslümanların bilim¬leri sahiplen-mesini ve geliştirmesini sağlayan faktörlerin başında yer alan söz konusu Kur’ânî kod ve referanslar ele alınacaktır. İslâm bilimleri ile kastımız, Müslümanların alıp geliştirdikleri bilimlerdir. Zira kanaatimizce bilimlerin herhangi bir dine yahut etnik guruba aidiyeti söz konusu değildir. İslâm bilimlerinin milâdî 8. yüzyıl ile 13. yüzyıl ara¬sında zirve yaptığı ve bunun bilimler tarihinin beş yüz yıllık altın çağına tekabül ettiği inkâr edilemez bir gerçektir. İslâm medeniyeti adına sağlanan bu gelişmede Kur’ân, akla, tefekküre ve irade hürriyetine yaptığı atıf ile ba¬şat faktördür. Bu bağlamda Kur’ân’ın insana sağladığı diğer bir kaza-nım, onun, doğru bir dünya-âhiret dengesi kurabilmesidir. Çünkü Kur’ân’dan mülhem sahih din tanım-laması bunu gerektirir. Bu makalede, Kur’ân’ın bilim üretmede Müslümanlara sağladığı katkıların açık-lanması hedeflenmiştir ve bu, diğer dinlerle mukayeseli bir şekilde yapı¬lacaktır. Diğer bir hedefimiz de, Müslümanların bilimler tarihindeki yerine ve modern bilimlere olan katkılarına temas etmektir.