The Literary Remainder of a Civilization: History of Turkish Literature in the Balkans

Abstract

Tarih boyunca Türk kültürüyle sıkı bir bağı bulunan Balkan coğrafyası, pek çok araştırmacının ilgisini çekmiş ve konuya dair çeşitli eserler kaleme alınmıştır. Balkanlarla olan bu bağ tarihin erken dönemlerinden itibaren var olmuş, Osmanlı İmparatorluğu’nun bölgeyi fethetmesiyle canlı bir kültür mozaiği ortaya çıkmıştır. Balkan şehirlerinde mimari, edebî, kültürel vb. olmak üzere Türk-İslam kültürünün izleri çok büyük önem teşkil eder. Türk idaresi altında meydana gelen etkileşimle bu iki kültür arasındaki armoni, araştırmacılar tarafından “Rumeli Medeniyeti” olarak tanımlanır. Osmanlı edebiyat sahasının zengin bir ayağını oluşturan Balkanlardaki Türk edebiyatı, farklı açılardan incelenerek birçok eser ortaya konmuştur. Başlangıçtan günümüze Balkanlarda yetişen sanatçıların kapsamlı bir şekilde ele alındığı Balkanlarda Türk Edebiyatı Tarihi adlı eserle bir ilke imza atılmıştır. Bölgedeki 10 ülkenin Türk edebiyatı ve Türkçe varlığı kronolojik bağlamda değerlendirilerek istatistiki bilgilerle okura sunulmuştur. Kültürel birikimin en iyi yansıtıldığı alanlardan biri olan edebî eserler üzerinden Balkanların sosyokültürel arka planını okumak da mümkündür. Mustafa İsen ve Tuba Durmuş tarafından yazılan bu eserle, Balkanlarda yetişen, görev yapan şair ve yazarlar toplu bir şekilde verilerek alanla ilgili araştırma yapanlara da kolaylık sağlanmıştır. Çalışmada ise Balkanlarda Türk Edebiyatı Tarihi adlı eserde dikkat çekilen noktalar, konunun ele alınış biçimi, yaklaşım tarzları, dil ve üslup özellikleri, niteliksel ve niceliksel bağlam incelenmiştir.