Teletıp ve Tıp Eğitiminde Teletıp Müfredatı

Abstract

Amaç: Tele-sağlık ve teletıp SARS CoV-2019 (COVID19) pandemisi sonrasında adını daha sık duyduğumuz sağlık hizmeti sunumu uygulamalarıdır. Dünya Sağlık Örgütü tele-sağlığı “Bireylerin ve toplulukların sağlığını geliştirmek amacıyla mesafenin kritik bir faktör olduğu durumlarda bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak hastalık ve yaralanmaların teşhisi, tedavisi ve önlenmesi, araştırma, değerlendirme anları ve sağlık hizmeti sağlayıcılarının sürekli eğitiminde geçerli bilgi alış-verişi için sağlık çalışanları tarafından sağlık hizmetlerinin sunulması” olarak tanımlamaktadır. Teletıp ise “bir hastanın klinik sağlık durumunu iyileştirmek için elektronik iletişim yoluyla bir taraftan diğerine tıbbi bilgilerin aktarılmasıdır” Teletıp aslında tele-sağlığın bir alt başlığı olmasına rağmen günümüzde bu iki sözcük anlamdaş olarak kullanılmakta ve daha çok kabul görmektedir. Bu yazıda amaç konuyla ilgili tanımları okuyucularla paylaşmak; ayrıca mezuniyet öncesi ve sonrası tıp eğitimi programlarında teletıp eğitiminin müfredatla bütünleştirilmesi ile ilgili örnek deneyimleri sunmaktır. Gereç ve Yöntem: Geleneksel derleme yöntemiyle hazırlanan bu yazıda öncelikle teletıp ve ilişkili kavramların tanımları anlatılmıştır. Dünyadaki ve ülkemizdeki tarihsel sürecin paylaşılmasının ardından avantajları ve kısıtlılıkları tartışılmıştır. COVID-19 süreciyle ilişkisine değinilmiş ve bu durumun uzaktan sağlık hizmetleri sunumu konusunda tıp öğrencilerinin de bilgi ve deneyim sahibi olmaları gerektiği vurgulanmıştır. Teletıbbın tıp eğitimi müfredatındaki yeri örnek çalışmalarla paylaşılmıştır. Bulgular: Sağlık hizmetleri sunumunda teknolojik olanakların kullanımı ve uzaktan sağlık hizmeti uygulamaları gelişmekte ve yaygınlaşmaktadır. Avantajları ve kısıtlılıkları ile teletıp bu gelişmelerin öncüsüdür. Tanı ve tedavi işlemlerinin yanında eğitim, danışmanlık, yönderlik; hatta uzaktan cerrahi girişimlerin yönetimi mümkündür. Öğrenci memnuniyetinin yanı sıra hastalar için de yaralıdır. Sonuç: Tıp öğrencilerinin ve hekimlerin bu uygulamalar konusunda etkin bir kullanıcı olması, kendi personelleri ve hastalarının eğitimi konusunda önemli rol oynaması gerekmektedir. Zorunlu hallerde önemli hale gelen bu hizmet sunumu biçimi için öğrencilerin yüz yüze hasta yönetimi konusunda iyi yetişmiş olması gereklidir. Alan yazındaki örnek uygulamalar teletıp uygulamalarını ulusal ve uluslararası yeterlilik çerçevelerine uyarlamaya odaklanmıştır. Teletıbbın kullanıldığı durumlar, kısıtlılıkları, yasal ve etik boyutları müfredat içeresinde yer almalı, yeterlilik çerçevelerine uyarlanmalıdır.