TEKSTİL YÜZEYLERİNDE MANİPÜLASYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR

Abstract

Tekstil sanatının plastik sanatlar içerisinde yer edinmesi, giyilebilir sanatın ortaya çıkışına zemin hazırlayan Arts&Crafts, Art Nouveau ve Bauhaus ekolü gibi sanat hareketlerinin öğretisiyle yüksek sanat statüsüne erişebilmenin gücünün el emeğine verilen değerin yeniden yaşatılmaya başlanması ile olmuştur. Tekstil yüzeylerinde manipülasyon uygulamaları zanaat süreçlerinin yoğun olduğu, birçok tekstil tekniğinin uygulama bilgi ve becerisini gerektiren çalışmalardır. Yüzey manipülasyonlarının bu yönü zanaatın sanattan ayrı tutulamayacağını savunan giyilebilir sanat felsefesi ile yakın ilişki içerisindedir. Manipülasyonda kullanılan geleneksel tekstil teknikleri ve deneysel yöntemler, giyilebilir sanatın el emeğini yücelten görüşüne de hizmet etmektedir. Giyilebilir sanatın geçmiş ve güncel yaklaşımları dikkate alındığında sanatsal giyimin en önemli noktalarından birinin de ortaya konan eserde kurgulanan hikayesel anlatı ve kavramsallık yönü olduğu ortaya çıkmaktadır. Tekstil sanatçılarının yüksek sanat statüsündeki giyim eserleri bakıldığında, bir sanatçı ve tuvali gibi izleyiciye verilmek istenen mesaj kaygısıyla oluşturdukları kavramsallık ile yüzey tasarımlarını kurgulamaktadırlar. Yüzey üzerinde el işi ve karışık teknik çalışmalarına ağırlık verdikleri ve giysi formlarında ise yüzeyi tuval gibi en iyi yansıtan “T” biçimli kimono formunu tercih ettikleri görülmektedir. Bu doğrultuda yürütülen çalışmada, kullanılan teknikler sanatçı ve tasarımcıların manipülasyon yüzeyleri üzerinden incelenmiş, yüzey üzerinde kurguladıkları hikayeler irdelenmiş ve sergilemede tercih edilen giysi formları üzerinde durulmuştur. Sanatsal giyim uygulamalarında serbest teknik ile başlanılan manipülasyon çalışmaları ilerleyen süreçte belirlenen tema özelinde yürütülmüş, deneysel tekniklere ağırlıklı olarak yer verilmiş ve kumaş tercihleri de tamamen hikaye özelliklerine uygun olacak şekilde planlanmıştır. Bu bağlamda çalışmada ortaya konan uygulamalarda amaç, manipülasyonda kullanılan tekstil tekniklerini yüzey üzerinde karışık teknik yöntemiyle hikayesel bir tasarım haline dönüştürmek ve giyilebilir sanat formlarına uygun, deneysel kalıp süreçleriyle, mümkün olan en az kesik ve dikiş kullanımıyla yüzey tasarımına müdahale etmeden sunmak olmuştur.