TEACHERS' OPINIONS ON TEACHING CAREER STAGES

Abstract

Nitelikli ve iyi yetişmiş kariyer sahibi öğretmenler, öğrencilerin akademik başarılarını artırmanın yanı sıra onlara yaşam becerileri ve değerlerini de kazandırmada kritik bir rol oynamaktadır. Günümüzde öğretmenlik mesleği kariyer basamaklarında yükselme uygulaması çok tartışılan ve üzerinde görüş birliğine varılamayan bir konu olmuştur. İlk olarak 2006 yılında yapılmış olan öğretmen kariyer basamakları sınavı, 19 Kasım 2022 tarihine kadar yapılmamış, bu tarihte yapılan sınavla birlikte gündemde kalmaya devam etmiş ve etkisini korumuştur. Bu kapsamda araştırmanın amacı, öğretmenlik kariyer basamaklarına ilişkin görüşlerini ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Samsun ili Vezirköprü ilçesinde görev yapmakta olan 8 sınıf ve branş öğretmeninden oluşan, 8 kadın 8 erkek toplam 16 öğretmenin öğretmenlik kariyer basamaklarına ilişkin görüşlerine başvurulmuştur. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim deseninde tasarlanmıştır. Çalışmanın yapılacağı öğretmenlerin seçiminde kolay ulaşılabilir olmasına, kadın ve erkek dağılımının dengeli olmasına, mesleki kıdem, yaş ve eğitim çeşitliliğine dikkat edilmiştir. Araştırma verilerini toplamak amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış olup, amaca uygun olarak hazırlanmış olan beş açık uçlu sorudan oluşmaktadır. Sorulan soruların içeriğinde, öğretmenlerin uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik kariyer basamakları hakkındaki genel görüşleri yer almaktadır. Araştırma sonucu elde edilen veriler içerik analizi yapılarak değerlendirilmiştir. Yapılan içerik analizi sonucunda elde edilen bulgularda, daha çok liyakat, eşitlik, öğretmenlik itibarı, adalet, ayrıştırıcı bir etki oluşturma, ekonomik getirisi konuları ile ilişkili olduğu görülmektedir.Araştırma sonuçlarına göre; öğretmenlerin, kariyer basamakları uygulamasını doğru ve adaletli bir şekilde yapıldığı takdirde olumlu bir uygulama olduğunu ve eğitimin niteliğini artıracağını, teşvik edici bir etkisinin olabileceği yönünde görüş belirtmişlerdir. Bununla birlikte öğretmenler mevcut sistemin kurallarının, kriterlerinin ve içeriğinin yeniden belirlenmesi gerektiğini, uygulamanın adil yürütülmesini, ekonomik yönü ağır bastığı yönünde görüş sunmuşlardır. Öğretmenler çoğunlukla uygulanan sınavın biçimi ve içeriği ile ilgili olumsuz yanıtlar vermiş, branş bazlı ele alınması gerektiğini, sınavın tek başına yeterli olmadığını ve ayırt ediciliğinin çok düşük olduğunu, mesleğin doğasına aykırı bir uygulama olduğunu, küçük düşürücü ve saygınlık zedeleyici olduğunu söyleyerek genelde olumsuz görüşler sunmuşlardır. Kariyer basamakları uygulamasının olumlu ve olumsuz yansımaları tespit edilmiş, ayrıştırıcı bir etki yaratacağı ve okul iklimini bozacağını ancak maaş artışının olmasının ekonomik anlamda olumlu yansıyacağını belirtmişlerdir.