Tarihi Yapı ve Çevrelerinin Görsel Peyzaj Kalite Analizi: Trabzon Kenti Örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı; Trabzon kent merkezinde bulunan bazı önemli tarihi yapı ve çevrelerinin görsel peyzaj kalitesini analiz etmektir. Çalışmada her yapı için farklı açılardan çekilmiş 4 fotoğraf olmak üzere toplam 32 fotoğraf analiz edilmiştir. Her bir fotoğrafın 5’li likert ölçeğinde 1 ile 5 arasında tarihsellik, doğallık, mekan kimliği, büyüleyicilik, canlılık, eşsizlik, çevre ile uyum, algılanabilirlik, peyzaj ile bütünlük, vurgu ve imgesel etki, görünürlük, özgünlük, gizem, genişlik, ferahlık, yapı ve zemin uyumu, simetri denge, doku, oran-ölçek, form, renk etkisi kriterlerine göre puanlandırılması istenmiştir. Anket, 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Atatürk Üniversitesi öğrenim gören Peyzaj Mimarlığı bölümü, Şehir ve Bölge planlama bölümü ve Mimarlık bölümü lisans ve yüksek lisans öğrencilerinden oluşan 80 kişiye uygulanmıştır. Trabzon kent merkezinde bulunan sekiz adet tarihi yapı ve çevresine ait 32 fotoğrafın analizinden elde edilen bulgular birlikte değerlendirildiğinde; Atatürk Köşkü 3,68 ile ilk sırada, Ayasofya Müzesi/Camisi 3,53 ile ikinci sırada, Tarihi Ensar Vakfı 3,32 ile üçüncü sırada yer almıştır. Trabzon kent merkezinde bulunan sekiz adet tarihi yapı ve çevresine ait 32 fotoğrafın analizinden elde edilen bulgular birlikte değerlendirildiğinde; Atatürk Köşkü ve Ayasofya Müzesi/Camisi’nin peyzaj kalitesi, kent merkezinde bulunan diğer tarihi yapı ve çevrelerine göre yüksek bulunmuştur.