System elektronicznego zarządzania dokumentacją EZD PUW a wewnętrzne normatywy regulujące zarządzanie dokumentacją w jednostkach administracji samorządowej i rządowej w terenie (2011–2021). Wybrane aspekty

Abstract

Artykuł zawiera sprawozdanie z badań dotyczących funkcjonowania systemu Elektronicznego Zarządzania Dokumentacją Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego (dalej EZD PUW), który jest drugim pod względem liczby wdrożeń systemem typu EZD w administracji publicznej w Polsce. Celem badań było ustalenie, w jaki sposób wprowadzenie do stosowania EZD PUW wpływa na działanie registratury w urzędzie, obieg dokumentów oraz sposoby załatwiania i dokumentowania spraw. Tekst składa się z części wprowadzającej, omówienia metody gromadzenia i analizy materiałów źródłowych oraz prezentacji wyników w dwóch ujęciach – dla jednostek, które wskazały system tradycyjny jako podstawowy sposób dokumentowania przebiegu załatwiania i rozstrzygania spraw oraz dla urzędów, które za główny system zarządzania dokumentacją uznały EZD. Badaniem objęto 163 urzędy administracji samorządowej i rządowej w terenie, które w latach 2011–2022 wprowadziły do stosowania system EZD PUW. W grupie tej znalazły się 133 urzędy miejskie, gminne oraz miejsko-gminne, 32 starostwa powiatowe, 13 urzędów wojewódzkich oraz 5 urzędów marszałkowskich. Autor przeanalizował odpowiedzi udzielone w ankiecie skierowanej do wytypowanych urzędów oraz udostępnione przez respondentów normatywy wewnętrzne dotyczące zarządzania dokumentacją elektroniczną, będące suplementem do podstawowych instrukcji kancelaryjno-archiwalnych wymaganych przez przepisy prawa. Badanie pokazało niejednorodność regulacji wewnętrznych dotyczących wdrożenia systemu EZD PUW i jego funkcjonowania w poszczególnych urzędach, zarówno w wypadku pełnego wprowadzenia elektronicznego obiegu dokumentów, jak i rozwiązań hybrydowych. Zdaniem autora, ta różnorodność rozwiązań przekłada się na heterogeniczność funkcjonowania urzędów i dokumentowania ich działalności, co w obszarze działania administracji publicznej jest zjawiskiem niepożądanym. Wskazano dwie główne przyczyny takiego stanu rzeczy. Pierwsza to obowiązywanie – nieprzystających do obecnych rozwiązań stosowanych w biurowości elektronicznej – przepisów państwowych z 2011 r. regulujących organizację biurowości administracji publicznej w Polsce. Drugą jest nieadekwatna do współczesnych potrzeb kancelarii elektronicznej polityka nadzoru nad narastającym zasobem archiwalnym prowadzona przez archiwa państwowe. Do artykułu załączono dwa aneksy zawierające wykazy wewnętrznych regulacji wpływających na postępowanie z dokumentacją. The EZD PUW electronic records management system vs. internal norms governing records management in local and state government units in the field (2011–2021). Selected aspects The article is a report from a survey concerning operation of the Podlaskie Voivodship Office’s Electronic Documents Management system (hereinafter: EZD PUW), which is the second most implemented EDM- type system in public administration in Poland. The aim of the survey was to determine how the implementation of EZD PUW affects the operation of the Office’s registry, the workflow of documents and procedures for handling and documenting cases. The text comprises an introductory part, a discussion of the method of collecting and analysing source materials, and a presentation of the results divided into two perspectives – for the offices that indicated the traditional system as their primary method of documenting the course of handling and resolving cases, and for those offices that recognized the EDM system as their main documentation management environment. The survey covered 163 offices of self- government and government administration units, which implemented the EZD PUW system in 2011–2022. The group included 133 Municipal Offices (urban, rural and mixed), 32 County Offices, 13 Voivodship Offices and five Marshal’s Offices. The author analysed responses to a survey addressed to the selected offices, as well as the internal regulations, provided by the respondents, determining procedures for management of electronic records, supplementary to the basic office and archival manuals required by law. The survey revealed lack of uniformity of internal regulations regarding the implementation of the EZD PUW system and its operation in individual offices, both in case of implementation of fully electronic document workflow and in case of hybrid solutions. According to the researcher, such diversity of solutions translates into heterogeneity in the operation of offices themselves as well as in the documentation of their activities. According to the author, such a situation is undesirable in the field of public administration operations. Two main reasons for this state of affairs were indicated. The first is the applicability of the 2011 framework state regulations governing the organization of clerical work in public administration in Poland, which are not adapted to the current electronic office solutions. The second is the supervision policy on the part of the state archives with regard to the growing archival resource, inadequate to modern needs of an electronic chancellery. There are two appendices to the article , containing lists of internal regulations affecting the handling of records.