Egodokumentalne ślady człowieka w Internecie i ich archiwizacja

Abstract

Nadrzędnym celem artykułu jest charakterystyka cyfrowych źródeł born digital, które mają cechy gatunkowych egodokumentów, oraz problematyki ich archiwizacji. Źródła te zawierają ślady związane z obecnością i działaniami człowieka w postaci tekstu, lub tekstu z obrazem, i dają badaczowi możliwość poznania emocji, doświadczeń, wrażliwości czy życia osobistego ich twórcy. Autorzy artykułu poszukują odpowiedzi na pytania, czy człowiek zostawia w Sieci w postaci swoich śladów/wytworów egodokumenty, a także jakiego typu są to źródła. Czy możliwa jest, i jak przebiega, ich archiwizacja, czy zarchiwizowane źródła dostępne są dla badaczy, a następnie, czy możliwe jest ich wykorzystanie w badaniach egodokumentalnych. Ze względu na przyczynkowy charakter artykułu, autorzy podjęli decyzję, że pod uwagę wzięte zostaną dwa rodzaje wytworów człowieka w Internecie, tj. osobiste witryny domowe i blogi. Wskazano na ich egodokumentalny charakter. Zwrócono także uwagę na procesy archiwizacji tej części Webu i problemy z nimi związane, w szczególności metody i strategie archiwizacji, ograniczenia prawne, techniczne czy etyczne. Następnie omówiono kwestie związane z dostępem do zarchiwizowanych zasobów, gdzie znaczącą rolę odgrywają dwa zagadnienia: otwartość archiwum oraz metody przeszukiwania jego zasobu. Autorzy przywołali także wyniki wybranych badań naukowych, mając na celu ukazanie możliwości wykorzystania zarchiwizowanych egodokumentów Webowych w dalszych badaniach. W artykule wykorzystano analizę tekstów i badań dotyczących teorii egodokumentu oraz archiwizacji Webu, przede wszystkim jednak metodę porównawczą, rekonceptualizację definicji egodokumentu, a także definicji śladów cyfrowych dookreślonych jako całości egodokumentalne – czyli źródła born digital, które zarchiwizowane umożliwiają badaczom przeszłości za pomocą analizy tekstu (a nie kodów binarnych) poznanie osobowości i życia twórcy. Ego-documentary human traces on the Internet and their archiving: The primary goal of the article is to present the issues of born digital sources, which have the characteristics of generic egodocuments, and the issues of their archiving. These sources contain traces related to human presence and actions in the form of text or text with images and give the researcher the opportunity to learn about the emotions, experiences, sensitivity, and personal life of their creator. The authors of the article are therefore looking for answers to the questions of whether people leave ego-documents on the Internet in the form of their traces or products, what type of sources they are, whether their archiving is possible and how it is carried out, whether archived sources are available to researchers, and then whether it is possible to use them in egodocumentary research. Ultimately, the authors decided that, due to the contributing nature of the article, two types of human creations on the Internet would be taken into account, i.e., personal home websites and blogs. Their ego-documentary nature was pointed out. Attention was also paid to the archiving processes of this part of the Web and the problems associated with them, in particular archiving methods and strategies and legal, technical, and ethical limitations. Then, issues related to access to archived resources were discussed, where two issues play a significant role: the openness of the archive and methods of searching its resources. The authors also cited selected scientific research, aiming to show the possibility of using archived Web egodocuments in research. The article uses the analysis of texts and research on the theory of egodocument and Web archiving, but above all, the comparative method, reconceptualization of the definition of egodocument, as well as the definition of digital traces defined as egodocumentary wholes — that is, born digital sources that, when archived, enable researchers of the past using text analysis (and not binary codes) to learn about the creator’s personality and life.