Substancje przeciwdrobnoustrojowe w leczeniu ran

Abstract

Listen

Translate article

Wprowadzenie Europejskie i polskie zespoły ekspertów w tym Polskie Towarzystwo Leczenia Ran zwracają uwagę na konieczność zaniechania miejscowego stosowania antybiotyków i racjonalne stosowanie substancji przeciwdrobnoustrojowych. Ponadto rekomenduje szczegółowe wytyczne postępowania w przypadku ran niezagrożonych infekcją, ran zagrożonych infekcją i ran zakażonych. Cel Celem pracy jest przedstawienie aktualnych rekomendacji dotyczących postępowania w antyseptyce ran oraz przegląd stosowanych substancji antyseptycznych. Powyższe może być przydatne w codziennej pracy farmaceuty, gdyż ułatwi podjęcie właściwej decyzji w sprawie wyboru odpowiedniego dla pacjenta produktu do leczenia ran. Metodyka Dane literaturowe pozyskano w efekcie przeszukiwania baz PubMed oraz Science Direct posługując się następującymi słowami kluczowymi: „antiseptic”, „wound infection”, „wound healing” „antibiotic”, „lawaseptic”, „octenidine”, „polyhexamethylene biguanide”, „povidone iodine”, „ hypochlorites”, „silver”. Wyniki i dyskusja Do antyseptyków zalicza się produkty lecznicze, które niszczą drobnoustroje i hamują ich wzrost oraz są stosowane miejscowo na żywe tkanki. Mogą być aplikowane na błony śluzowe oraz na nieuszkodzoną skórę lub na uszkodzone tkanki, ze szczególnym uwzględnieniem ran i oparzeń. Celem stosowania antyseptyków jest całkowite usunięcie drobnoustrojów z tkanki, ograniczenie infekcji oraz zapobieganie zakażeniom lub ich przenoszeniu. Rekomendowanymi substancjami aktywnymi w produktach farmaceutycznych są: oktenidyna (dichlorek oktenidyny, OCT), poliheksanidyna (poliheksametylen biguanidu, PHMB), jodopowidon (povidon jodu, PVP-I), podchloryny, związki srebra. Nie można pominąć znaczenia procesu oczyszczania i płukania rany z udziałem lawaseptyków. Są to produkty wytworzone na bazie związków powierzchniowo czynnych, takich jak betaina, poloksamer, etyloheksylogliceryna, które obniżają napięcie powierzchniowe na granicy faz płynu oczyszczającego oraz powierzchni rany. Przyczynia się to do dezorganizacji struktury biofilmu bakteryjnego. Wnioski Wybór preparatu antyseptycznego powinien być podyktowany oprócz aspektów związanych z samą raną (rodzaj rany i jej stan kliniczny), spektrum docelowych drobnoustrojów i profilem skutków ubocznych produktu. Nie istnieje idealny środek antyseptyczny. W konkretnym przypadku preferowane są określone antyseptyki, np. w leczeniu owrzodzeń- lawaseptyki, w leczeniu ran głębokich drążących- podchloryny, w terapii otarć i zadrapań- oktenidyna.