Stratejik Düşünme Kavramını Bilişsel Açıdan Ele Alan Çalışmaların Bibliyometrik Analizi

Abstract

Bu çalışma, stratejik düşünce kavramını bilişsel açıdan ele alan çalışmalarla literatürün gelişimini görmeyi ve yapılan çalışmaların haritasını çıkarmayı amaçlamaktadır. Scopus veri tabanında 1989-2023 yılları arasında yayınlanmış makaleler taranmış, 238 makale elde edilmiştir. Dahil etme kriterleri (işletme ve yönetim alanındaki yayınlar, makale ve kitap bölümleri, ingilizce dilindeki yayınlar) ve hariç tutma kriterleri (stratejik düşünme ve stratejik biliş kapsamı dışındaki makaleler) sonucunda 44 makale bibliyometrik analiz yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Bibliyometrik analizin iki temel prosedürü bulunmaktadır. Bu kapsamda veri setindeki yayınların genel durumunu ortaya koymak üzere performans analizi, alanın entellektüel ve kavramsal yapısını ortaya koymak üzere bilimsel haritalama tekniği kullanılmıştır. Atıf sayısına göre en etkili ülkeler sırasıyla Amerika Birleşik Devletleri, Avustralya ve Çin olmuştur. En çok atıf alan dergiler ise Journal of Management Science ve Organization Science’dir. Alandaki çalışmalar 6 küme etrafında toplanmıştır. Bu kümeler; yönetsel bilişin stratejik eylemi nasıl şekillendirdiğini, stratejinin davranışsal temellerini, stratejinin felsefi kökenini, stratejideki bilişsel bakış açısını, stratejik bilişin sosyal bağlamını ve stratejik araçların faydasını araştırmaya yönelik çalışmalardan oluşmaktadır. Bu çalışmalarda en sık kullanılan anahtar kelimeler sırasıyla “managerial cognition” ve “cognition” olmuştur. Son birkaç yıldır ise bu alanda daha çok “strategic cognition” ve “learning” kavramları ön plana çıkmaya başlamıştır. Çalışmanın bu kapsamdaki beklenen katkısı stratejik düşünme kavramını bilişsel açıdan ele alan literatürü genişletmek için geçmiş araştırmaların faydalı bir envanterini sağlamaktır.