Strategic Analysis of Organizational Agility Promotion in Iran’s Agricultural Higher Education

Abstract

هدف: این مطالعه با هدف کلی تحلیل راهبردی ارتقای چابکی سازمانی در آموزش عالی کشاورزی ایران، با بهره‌گیری از روش SWOT انجام شد. جهت دستیابی به هدف فوق، ابتدا با تحلیل SWOT نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدهای پیش روی آموزش عالی کشاورزی ایران به‌منظور ارتقای چابکی، استخراج شده و سپس راهبردهای ارتقای چابکی سازمانی در آموزش عالی کشاورزی ایران ارائه گردید. مواد و روش‌ها: برای رسیدن به هدف کلی فوق، دو گام کیفی و کمی جهت مشخص شدن راهبردهای ارتقای چابکی سازمانی در آموزش عالی کشاورزی ایران طی گردید. لذا این پژوهش از لحاظ پارادایم به صورت آمیخته می‌باشد. بدین‌ترتیب که در گام نخست عوامل داخلی و خارجی در قالب چهار دسته نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدات از طریق مصاحبه‌های عمیق با صاحب‌نظران آموزش عالی کشاورزی، جمع‌آوری و با روش تحلیل خط به خط و در قالب تحلیل محتوای متعارف، شناسایی شدند. بدین‌منظور داده‌ها از طریق مصاحبه‌های عمیق با 15 تن از صاحب‌نظران آموزش عالی کشاورزی ایران که به روش گلوله برفی انتخاب شدند، جمع‌آوری و با روش تحلیل خط به خط و در قالب تحلیل محتوای متعارف، پردازش شدند. سپس در گام دوم نیز بعد از تجزیه و تحلیل محتوای عرفی مصاحبه‌ها، عوامل داخلی و خارجی در قالب چهار دسته نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها به صورت پرسشنامه تنظیم گردید و در بین صاحب‌نظران آموزش عالی کشاورزی ایران توزیع شد تا صاحب‌نظران آموزش عالی کشاورزی نسبت به تعیین اهمیت (وزن) و نیز وضعیت موجود هر یک از موارد اقدام نمایند. به‌منظور تأیید روایی و پایایی بخش کیفی تکنیک SWOT علاوه بر استفاده از چهار تکنیک 1-کنترل اعضاء (از طریق ارائه تحلیل داده‌ها و نتایج آن به پاسخگویان از واکنش آن‌ها در مرحله‌ی گزارش نوشته‌ها آگاهی حاصل آید)، 2- خود بازبینی محقق در طی فرآیند جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها، به‌منظور تأیید انتقال‌پذیری پژوهش سعی شد توسعه و توصیف غنی از مجموعه داده‌های مطالعه در طول مرحله‌ی گردآوری داده‌ها صورت پذیرد. 3 و 4- تأییدپذیری و اطمینان‌پذیری پژوهش نیز از طریق ثبت و ضبط دقیق فرآیند مصاحبه‌ها و تمامی جزئیات آن انجام پذیرفت. به جامعیت تحلیل محیط بیرونی و درونی نیز توجه گردید که خود تحت تأثیر مواردی نظیر زمان صرف شده برای جمع آوری داده‌ها، تجربه متخصصان در رابطه با موضوع و به ویژه تجربه و مهارت محقق در انجام مصاحبه‌ها، قرار می‌گیرد. بحث و نتیجه‌گیری: برمبنای یافته‌های مندرج در ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی به‌منظور ارتقای قابلیت‌های چابکی سازمانی در آموزش عالی کشاورزی، عواملی چون افزایش سطح فناوری و وجود اساتید توانمند در دانشگاه‌های کشاورزی، مهم‌ترین نقطه قوت و گسترش روز افزون تکنولوژی‌های نوظهور در بخش کشاورزی، مهم‌ترین فرصت موجود برای چابکی سازمانی آموزش عالی کشاورزی ایران و کاهش بودجه و سرمایه‌گذاری در آموزش عالی کشاورزی و عدم انطباق محتوای آموزشی با نیازهای بازار کار، مهم‌ترین نقاط ضعف و سیاست‌گذاری متمرکز، ارتباط ضعیف بین بخش‌های اجرایی، مراکز تحقیقاتی و صنایع با دانشگاه و نبود سازوکارهای پیوند بین نظام آموزش عالی کشاورزی و نظام اشتغال، از جمله با اهمیت‌ترین تهدیدهای پیش روی چابکی سازمانی در آموزش عالی کشاورزی محسوب می‌شوند. یافته‌های این پژوهش می‌تواند به‌منظور ارتقای چابکی سازمانی در آموزش عالی کشاورزی توسط سیاست‌گذاران، برنامه‌ریزان و مدیران آموزش عالی کشاورزی مورد بهره‌برداری قرار گیرد.