Storytelling na granicy pól. Rola opowieści w nauce

Abstract

W poszczególnych względnie autonomicznych polach, tak jak definiował je Pierre Bourdieu, toczy się walka o zasoby i pozycje społeczne. Rywalizacja ta przebiega zgodnie z określonymi w danym polu zasadami gry. Względna autonomiczność pól wyraża się między innymi w warunkowej przenikalności aktorów poszczególnych obszarów świata społecznego. I tak naukowiec, wypowiadając się w telewizji, przechodzi z pola akademickiego do pola mediów. Przejście to wiąże się z akceptacją zasad komunikacji. W tym samym czasie komisje tworzone w polu polityki opracowują raporty odwołujące się do metodologii naukowej (ponownie zapraszając ludzi nauki). Pola nie mają więc precyzyjnie wytyczonych granic, co nie przekreśla faktu, że łatwo wskazać ich swoistość, która czyni różnicę. Wśród differentia specifica poszczególnych pól wyszczególnić należy formę komunikowania. Jednym z dostępnych sposobów komunikowania wewnątrz i na zewnątrz pola jest storytelling. Trudno znaleźć pole, które jednoznacznie wykluczałoby „opowieść”. To świadczy o jej uniwersalności. Z drugiej strony opowieść, wywodząc się z przekazu potocznego, nie w pełni wpisuje się w ogół reguł poszczególnych pól, co sprawia, że jest częściowo niekoherentna, a nawet obca. Pozostając na granicy pól, stanowi szansę w rywalizacji o pozycję czy zasoby. Poszerzeniu granicy pola towarzyszy jednak także pewne zagrożenie wynikające z odwoływania się do „granicznych” technik komunikacji. W artykule przeanalizuję ograniczenia płynące z wykorzystania storytellingu w obszarze nauki.