Stem Cell Researches and Its Issues in the Context of Medical Criminal Law

Abstract

Amaç: Farklı hücre tiplerine dönüşebilme ve kendini yenileyebilme potansiyeline sahip olan kök hücrelerin bazı türlerinin, uygun koşullarda insan vücudundaki tüm hücrelere dönüşebileceği tıbben öngörülmektedir. XX. yüzyılın ortasından itibaren yapılan çalışmalar, bu hücrelerin çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılabileceğini göstermiştir. Ancak insan embriyosu kullanılarak elde edilen kök hücre çalışmaları birtakım hukuki ve ahlaki sorunları da beraberinde getirmiştir. Bu makalemiz, kök hücre çalışmalarını tıp ceza hukuku bağlamında ele almayı ve bu konudaki hukukî sorunlara farklı ülkelerin hukukunda getirilen çözüm önerileriyle karşılaştıralı şekilde Türkiye’deki hukuki durumu ele alarak konuyla ilgili sorunları ortaya koymayı ve olası çözüm önerilerine işaret etmeyi amaçlamaktadır.
 Yöntem: Çalışmada öncelikle kök hücre kavramı, tür ve tasnifleri açıklanmış, ardından bu konudaki temel hukuki sorunlar irdelenmiştir. Son olarak ise çeşitli ülkelerin hukuklarında ve Türk hukukunda kök hücre çalışmalarıyla ilgili yasal düzenlemeler ele alınarak, bunlara ilişkin değerlendirme ve önerilerde bulunulmuştur.
 Bulgular: Her ne kadar embriyonik kök hücre çalışmalarına dair bazı uluslararası hukuki düzenlemeler mevcutsa da ülkelerin bu soruna yönelik düzenlemeleri ve yaklaşımları farklılık göstermektedir. Türkiye’de kök hücre çalışmalarına ilişkin belirli yasal düzenlemelere ihtiyaç olduğu kanısına varılmıştır.
 Özgünlük: Kök hücre çalışmalarına ilişkin çeşitli ülkelerin hukukî düzenlemeleri bu çalışma tarafından tasnif edilmeye çalışılmış, yakın zamanda konuyla ilgili mevcut gelişmeler ışığında önerilerde bulunulmuştur.