Abstract
Günümüzde mineral agrega kullanım alanları büyük bir hızla artmakta olmasına rağmen doğal agrega kaynakları giderek azalmaktadır. Buna karşılık ülkemizdeki mermer fabrikalarının atıklarının büyük bir kısmı değerlendirilememekte, işletme sahalarında veya yakınlarındaki depo alanlarında depolanmaktadır. Mermer işleme tesislerinde ham blokların işlenmesi ile ortaya çıkan artık miktarı genellikle %30 - %45 civarında olmaktadır. Mermer atıklarının yığınlar halinde biriktirilmesi hem çevreye olumsuz etkileri olmakta hem de ekonomik olarak kayıplara sebep olmaktadır. Bu çalışmada atık mermer agregasının yol üstyapısında temel tabakalarında doğal agrega yerine alternatif kullanımı düşünülerek, doğal malzeme ile mukayeseli olarak ekonomik analizi yapılmıştır. Çalışmada öncelikle atık malzemelerin ve doğal agreganın birim maliyetleri belirlenmiştir. Maliyet analizinde sökme - kırma - eleme – sınıflandırma - yükleme ve nakliye maliyetleri arasında olası senaryolar dikkate alınmıştır. Yapılan maliyet hesabı neticesinde mermer atıklarının ham madde maliyeti olmaması sebebiyle, birim maliyeti doğal agreganın %50’si kadar çıkmıştır. Elde edilen birim maliyet farklarından hareketle, sonuç olarak mermer agregasının ekonomik olarak taşınabileceği belirli bir mesafe (Me) belirlenmiştir. Başa baş mesafesi olarak bulunan bu uzaklığın göz ardı edilemeyecek ölçüde olduğu tespit edilmiştir.
Highlights
Yüksek miktarda sıcaklık ve basınçla başkalaşım geçirmiş olan kalkerlere mermer adı verilmektedir
On the other hand most of the marble waste produced by the factories in Turkey is not in use
The amount of marble waste produced by the processing of raw blocks in marble factory is generally around 30% - 45%
Summary
Ural ve Yakşe, Bilecik ilinde ortaya çıkan mermer atıklarının yol temel malzemesi olarak değerlendirilmesi yönünde araştırma yapmışlardır [15]. Araştırma sonucunda Karayolu teknik şartnamesi dikkate alınarak Malatya Bej, Adıyaman Emrador ve Erzurum traverten atıklarının temel ve alttemel tabakalarında kullanılabilir olduğu görülmüştür. Bu çalışmada Burdur ili Bucak ilçesinde ortaya çıkan mermer atıkları esas alınarak, mermer agregasının doğal agrega yerine alternatif kullanımı düşünülerek, ekonomik analiz yapılmıştır. Tablodaki bulgular incelendiğinde mermer atıklarından elde edilen granüler malzemelerin tümünün karayolu temel ve alttemel tabakalarında istenen malzeme kriterlerini (Karayolları Teknik Şartnamesini) karşıladığı ve doğal kırma-taşlar yerine kullanım imkânı olduğu görülmektedir. Fabrika sahasında birikmiş bir malzeme olduğu için som kayadan ocak taşı çıkarmak kadar zahmetli bir işlem olmayacaktır. Edilen mermer atıklarının doğal agrega ile mukayeseli olarak ekonomik analizi konusu ele alınmıştır. Çünkü temel tabakalarında doğal agrega yerine alternatif kullanımı senaryosu dikkate alınarak ekonomik analiz gerçekleştirilmiştir. Ekonomik analizde kullanılan birim maliyetler için özet bilgi Tablo 1’de verilmiştir
Sign-in/Register to view highlights & summary Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have
Schedule a callMore From: Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi
Disclaimer: All third-party content on this website/platform is and will remain the property of their respective owners and is provided on "as is" basis without any warranties, express or implied. Use of third-party content does not indicate any affiliation, sponsorship with or endorsement by them. Any references to third-party content is to identify the corresponding services and shall be considered fair use under The CopyrightLaw.
