Abstract
The article deals with the debate which took place in 1931 in Paris and was published in the same year in Cahier de la Quinzaine. The main adversaries were Jacques Maritain and Boris Vysheslavtsev. The French and the Russian philosopher discussed the nature and significance of Cartesian heritage for contemporary philosophy and culture. Maritain accuses Descartes of detachment from traditional philosophy, which resulted in a grave fallacy. Vysheslavtsev in turn argues that the 17th-century philosopher set forth a path on which it is possible to overcome the errors he is accused of. His reductive method led him towards the phenomenology of the “I” and the Absolute, revealing the specificity of the relation between the two. He stopped halfway, however, assuming the two sides of that relation to be separate elements. Thus he found himself in an ambiguous position, thinking in fact more than he was able to enunciate within the intellectual culture of his time. Referring to that polemic, Nikolai Berdyaev points out that, surprisingly, it is the French Neo-Thomist who formulates a severe indictment of Descartes, while the Russian philosopher attempts to defend him. The situation appears even more intriguing in view of the hostility that Russian philosophy has always shown towards all forms of rationalism, especially artesianism. Despite that, it is the Russian religious thinker who defends the creator of modern rationalism and even incorporates some of his philosophical intuitions into his own philosophical reflections. What then does this controversy consist in? And what is it in Cartesian philosophy that Vysheslavtsev appreciated and Maritain failed to notice?
Highlights
Im troski o uczciwość intelektualną i prawdę filozoficzną
W takiej bowiem „bilateralnej”, międzynarodowej i międzykulturowej formule dyskusji dopatrywano się szansy na poszerzenie, pogłębienie i wzbogacenie świadomości poznawczej, pełniejsze zrozumienie konkretnej problematyki, ale także wzajemne zbliżenie się dwóch europejskich kultur, dwóch odmiennych podejść do tradycji kulturalnych i filozoficznych, własnych, obcych i uniwersalnych
Ale w ten sposób system kartezjański zawisa w powietrzu: nie dowodzi się bowiem istnienia Boga z Jego idei – Maritain, wierny tomizmowi, odrzuca zasadność dowodu ontologicznego
Summary
Leszek Augustyn – filozof i religioznawca, doktor nauk humanistyczkim sporów filozoficznych, jest spotkanie nych, adiunkt w Instytucie Filozofii myślicieli, którzy nie tylko różnią się co do zajmowanych przez siebie stanowisk, ale w tej różnicy łączą się na gruncie wspólnej. Zajmuje się historią XIX- i XX-wiecznej filozofii rosyjskiej, historią idei, filozofią religii i filozofią społeczną. Było to kolejne spotkanie z cyklu Studio franco-russe, któremu przewodniczył Wsevolod de Vogt[3]. Wzięli w nim udział przedstawiciele emigracyjnej inteligencji rosyjskiej oraz wybitni intelektualiści francuscy (w tym, oczywiście, filozofowie). Zgodnie z ogólnym zamysłem założycieli Studio franco-russe było to naświetlenie wskazanego problemu z dwóch odmiennych perspektyw: francuskiej i rosyjskiej. Textes suivis de débats au Studio franco-russe, „Cahiers de la Quinzaine”, Paris 1931 (zeszyt nr 5, seria nr 21, 18 II 1931).
Sign-in/Register to view highlights & summary Sign-in/Register to access full text options 
Free) 
Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have
Schedule a call
