Sosyal Pazarlama Aracı Olarak Trafik Kampanyaları: “Bi Hareketine Bakar Hayat” Kampanya Afişlerinin Nitel Analizi

Abstract

Trafik güvenliğinin sağlanması amacıyla yetkili kuruluşlar tarafından çeşitli konulara ilişkin halkın bilincinin artırılmasına yönelik eğitimlerinin verilmesi, kampanyaların yürütülmesi, kamu ve sivil kuruluşlarının iş birliği ile yürütülen projelerin oluşturulması, yol güvenliği ve olanaklarının artırılmasına yönelik yatırımların gerçekleştirilmesi, yasal çerçevenin güncellenmesi başlıca uygulamalar olarak görülmektedir. Trafik kazalarının olumsuz sonuçlarını en aza indirebilme etkisi ile trafik güvenliğinin sağlanmasında trafikte yolcu ve sürücülerin emniyet kemeri kullanımı bir gerekliliktir. Toplumda bu konuda bireylerin farkındalığının artırılması ve emniyet kemeri kullanımının yaygınlaştırılması önemlidir. Bu doğrultuda sosyal pazarlama yaklaşımı çerçevesinde yürütülen trafik kampanyaları kuruluşlar tarafından kullanılan önemli bir araçtır. Kampanya afişlerinin kampanya başarısında önemli bir unsur olduğu değerlendirilmektedir. Bu çalışmada T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından 2021 yılında yürütülen “Bi Hareketine Bakar Hayat” kampanyasının afiş çalışmaları göstergebilim yöntemi ile incelenmektedir. Hjelmslev ve Labov’un göstergebilim yaklaşımları kullanılmaktadır. Topluma konu ile ilgili aktarılmak istenen mesajın nasıl aktarıldığı irdelenmekte; teşvik edici ve caydırıcı hangi öğelerin öne çıkarıldığı incelenmektedir. Afişlerde trafikte araç içerisinde bulunan her birey için emniyet kemeri kullanımının kendileri ve çevreleri için önemi vurgulanmaktadır. Olumlu duygu ve davranış vurgusu ile hareket eden afişlerin, görsel ve yazılı göstergelerinin toplumun konu ile ilgili farkındalığını artırmak hususunda dikkat çekici ve motive edici olduğu düşünülmektedir. Emniyet kemeri kullanım davranışı gösterilmediği takdirde karşıtlıklar üzerinden olumsuz çağrışımın, anlamlandırmanın hedef kitleye bırakıldığı değerlendirilmektedir. Kampanya afişlerinde yer alan istatistiklerin bir bilgi içeriği olarak önemli olduğu, her afiş içeriğinde yer verilen genç kadın, öğrenci, dede-torun vb. aktör vurgusuna uygun, sloganı destekleyen yazılı metinler ile empati duygusunu hedef alan motive edici unsurların varlığı görülmektedir. Çalışma değerlendirmelerinin konu ile ilgili yeni uygulanacak kampanyalar için katkısı olacağı düşünülmektedir.