Sınıf Öğretmenlerinin Okumayı Oluşturan Bilişsel Bileşenlere İlişkin Farkındalıkları

Abstract

Bu çalışmanın amacı sınıf öğretmenlerinin okumayı oluşturan bilişsel bileşenlere ilişkin görüşlerini ve deneyimlerini ortaya çıkarmaktır. Bu nedenle çalışmada nitel araştırma yaklaşımlarından durum çalışması deseni kullanılmıştır. Çalışmada veriler yarı yapılandırılmış odak grup görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu ise Aydın ili Nazilli ilçesinde yer alan iki devlet okulunun 3.sınıf öğretmenleri (n=14) oluşturmuştur. Katılımcılardan elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Verilerin analizinde “Nvivo for Windows” yazılımı kullanılmıştır. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar genel olarak değerlendirildiğinde katılımcıların çoğunluğunun okuma becerisini oluşturan bilişsel bileşenlere ilişkin nitelikli ve yeterli bilgiye sahip olmadığı görülmüştür. Başka bir söylemle öğretmenler, okuduğunu anlamanın temel bileşen becerileri olan dinlediğini anlama ve kelime tanıma becerilerine ve bunları etkileyen bilişsel unsurlara ilişkin yeterli bilgiye sahip değildir. Bu bağlamda öğretmenler öğrencide kelime tanıma becerisinin geliştirilmesine yönelik birçok çalışma yaptıklarını vurgulamıştır. Ancak bu çalışmaların daha çok kelime dağarcığına odaklandığı anlaşılmıştır. Ek olarak öğretmenler sınıf içi etkinlikler yoluyla dinlediğini anlama becerisi çalışmaları yapsa da dinlediğini anlamayı etkileyen bilişsel becerilere yönelik yeterli çalışma yapmadıkları ortaya çıkmıştır. Yine öğretmenler, okuma becerisi noktasında sınırlı sayıda hizmet içi eğitim aldıklarını ve bu eğitimlerin nitelikli olmadığını belirtmiştir. Tüm bunların yanında öğretmenlerin okuma becerisi tanımlarında “anlama” ve “çözümleme” kavramlarını sıklıkla vurguladıkları da görülmüştür.