İslam Din Dersi Öğretim Programı Kazanımlarının Kök Değerler Bakımından İncelenmesi: Almanya Baden Württemberg Örneği

Abstract

Bu çalışmada, Almanya`nın Baden Württemberg eyaletinde verilen İslam din dersinin ilköğretim ve ortaöğretim programlarının değerler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Amaç kapsamında Milli Eğitim Bakanlığı`nın kök değerleri esas alınarak 10 analiz kategorisi bu değer isimlerinden oluşturulmuştur. Nitel araştırma yöntemine uygun olan çalışmada döküman incelemesi ile elde edilen veriler içerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Bulguların yorumlanmasında literatür taramasından, Almanya`da verilen diğer derslerin öğretim programlarından kıyaslama yapılarak yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, program kazanımlarında kök değerlere yer verildiği görülmüş, ilköğretim ve ortaöğretim programlarının değer anlayışının öz denetimli ve sorumlu insan üzerine temellendirildiği tespit edilmiştir. Çalışma sonunda elde edilen bulgulara göre ilköğretim ve ortaöğretim düzeyindeki programda toplam 142 kazanım içersinde değer içeren kazanımlardan en fazla önemsenen değer 13 kez geçen öz denetim değeridir. Bu değerleri sırasıyla saygı (11), sorumluluk (10), vatanseverlik (7), adalet (4), dostluk (2), dürüstlük (3), sevgi (2) ve yardımseverlik (1) değerleri takip etmektedir. Bu değerler Milli Eğitim Bakanlığı tarafından öne çıkarılan kök değerlerle belli orada örtüşmektedir. Buna karşın sabır değerine ilişkin bir kazanım olmadığı tespit edilmiştir. Çalışma sonunda, İslam din dersi öğretim programı kazanımlarında bazı değerlere doğrudan yer verilmese de değerleri öne çıkan bir içeriğe sahip olduğu ancak programın analiz kategorisi olarak ele alınan kök değerler açısından istenilen yeterlilik düzeyinde olmadığından program kazanımlarının kök değerleri öne çıkaran bir yapıda geliştirilmesine yönelik önerilerde bulunulmuştur.