Przedsiębiorczość i innowacyjność akademicka w Polsce

Abstract

Celem zmian w strukturze szkolnictwa wyższego w Polsce powinno być uruchomienie mechanizmów konkurencyjności, a zasadniczym podmiotem procesu zmian jest przedsiębiorczy uniwersytet. Powstanie przedsiębiorczego uniwersytetu daje szansę społeczności akademickiej na komercjalizację badań naukowych. Bez znaczącego wzrostu innowacji przedsiębiorczość akademicka będzie uwięziona w stagnacji. Jednak przestawienie przedsiębiorczości akademickiej na tory innowacyjności jest bardzo trudnym zadaniem, ponieważ środowisko akademickie charakteryzuje bardzo niski poziom przedsiębiorczości. Zmiany w funkcjonowaniu wyższych uczelni w Polsce zachodzą powoli i są opóźniane przez tradycyjne, biurokratyczne struktury organizacyjne uczelni, niechęć władz uczelni do stosowania elastycznych metod zarządzania oraz brak rynkowych instrumentów wsparcia przedsiębiorczości akademickiej. Narzędziem pobudzania przedsiębiorczości akademickiej jest tworzenie warunków do rozwoju i wspieranie innowacyjnych przedsiębiorstw typu spin-off oraz spin-out. Innowacyjne akademickie przedsiębiorstwa wymagają znaczących nakładów inwestycyjnych, których zwrot obarczony jest bardzo wysokim ryzykiem. Jest to jedna z przyczyn spowolnienia procesu rozwoju innowacyjności akademickiej. Celem głównym niniejszego opracowania była ocena poziomu efektywności zarządzania uniwersytetem przez wskazanie, w jaki sposób lepiej niż dotychczas wykorzystać największą wartość uczelni, którą są jej pracownicy, studenci i absolwenci oraz posiadana przez nich wiedza. Dla zapewnienia właściwej realizacji celu głównego sformułowano również cele szczegółowe. Realizacja postawionych w pracy celów wymagała rozwiązania kilku problemów badawczych. Głównym problemem stała się ocena poziomu efektywności organizacyjnej uniwersytetów przez porównanie do najlepszych (benchmarking wyników). Wiązało się to ze stworzeniem modelu zarządzania uniwersytetem i określeniem, jakie wymiary i kryteria powinien tworzyć model zapewniający ocenę efektywności organizacyjnej. Należało wskazać kluczowe czynniki w efektywności organizacyjnej (kosztowej i finansowej). Istotnym elementem przy ocenie efektywności organizacyjnej było również nakreślenie obszarów efektywności i kryteriów przyjętych do stosowania.