Problematyka plebiscytu na Warmii, Mazurach i Powiślu w obradach Sejmu Ustawodawczego (1919–1920)

Janusz Szczepański

doi:10.17951/f.2021.76.223-252

Abstract

In the discussions on the shape of the western and northern borders of the Second Polish Republic, the matter of Warmia, Mazury and Powiśle was of secondary importance in the forum of the Legislative Sejm. Both the government authorities and the general deputies, taking into account the fact that these lands, which were part of East Prussia, had been under the rule of Prussia, and then the German Reich, for over the last two centuries, did not believe in the success of the Warmia, Mazury and Powiśle plebiscite. At the same time, deputies, associated mainly with the National Democracy, criticized the decision of the Entente Powers to conduct the plebiscite on July 11, 1920 in the aforementioned regions. Anticipating Germany’s victory, they first of all demanded that the plebiscite be postponed for at least two years. They condemned the policy of German terror against the Polish population in the plebiscite areas, the partiality of the Inter-Allied Commission and the lack of equal rights for the Polish population of Warmia, Mazury and Powiśle. Unfortunately, Polish diplomacy, due to the international situation after World War I, and the exceptional favor of Great Britain towards Germany, was unable to implement the above-mentioned postulates.

Highlights

Wiele cennych artykułów poświęconych plebiscytowi z lipca 1920 roku na Warmii, Mazurach i Powiślu, który de facto decydował o ostatecznym kształcie północno-wschodniego odcinka granicy polsko-niemieckiej po I wojnie światowej, ukazało się na łamach „Komunikatów Mazursko-Warmińskich”
Informacja o projektach traktatu pokojowego wobec Polski i o plebiscycie na Warmii, Mazurach i Powiślu pojawiła się w Sejmie w dniu 22 maja 1919 roku
Stawecki P., Stanowisko Sejmu Ustawodawczego wobec plebiscytu na Warmii, Mazurach oraz na Powiślu w roku 1920, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 1971, nr 4

Summary

JANUSZ SZCZEPAŃSKI

Problematyka plebiscytu na Warmii, Mazurach i Powiślu w obradach Sejmu Ustawodawczego (1919–1920). Wiele cennych artykułów poświęconych plebiscytowi z lipca 1920 roku na Warmii, Mazurach i Powiślu, który de facto decydował o ostatecznym kształcie północno-wschodniego odcinka granicy polsko-niemieckiej po I wojnie światowej, ukazało się na łamach „Komunikatów Mazursko-Warmińskich”. Zdaniem autora ważne jest ukazanie aspektów międzynarodowych plebiscytu z lipca 1920 roku oraz stanowiska konferencji pokojowej w Paryżu w sprawie Warmii, Mazur i Powiśla, a także przedstawienie wydarzeń, które miały miejsce na obszarze Prus Wschodnich pod rządami Komisji Międzysojuszniczych, poprzedzających sam plebiscyt. Ruch polski na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1920–1939, Poznań 1964; Warmia i Mazury w polskiej myśli politycznej 1864–1945, Warszawa 1984; Prusy Wschodnie w polskiej myśli politycznej 1864–1945, Olsztyn 1994; Polska–Prusy Wschodnie. Stanowisko Sejmu Ustawodawczego wobec plebiscytu na Warmii, Mazurach oraz na Powiślu w roku 1920, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 1971, nr 4, s. Ich realizacja była jednak uzależniona od stanowiska wielkich mocarstw, wchodzących w skład Rady Najwyższej Konferencji Pokojowej w Paryżu

KWESTIA PRUS WSCHODNICH NA KONFERENCJI PARYSKIEJ

TERENY PLEBISCYTOWE POD RZĄDAMI KOMISJI MIĘDZYSOJUSZNICZEJ