Predykcyjna rola modeli socjalizacji w przewidywaniu kompetencji młodzieży w starszym wieku szkolnym

Abstract

<b>Wprowadzenie.</b> Oddziaływania socjalizacyjne rodziców przyczyniają się nie tylko do rozwoju sfery społeczno-kulturowej i psychologicznej dziecka, lecz także mogą kształtować jego umiejętności składające się na kompetencje. Postanowiono sprawdzić, które z modeli socjalizacji stosowane przez rodziców oddziałują na wzrost kompetencji u młodzieży w starszym wieku szkolnym. <b>Cel.</b> Celem artykułu jest określenie modelu predykcji kompetencji uczniów w starszym wieku szkolnym ze względu na modele socjalizacji stosowane przez ich rodziców. <b>Materiały i metody.</b> Badania wykonano po pierwszym okresie pandemii w publicznych szkołach podstawowych na terenie wschodniego Mazowsza. Analizy przeprowadzono na 166 osobach z klas szóstych, siódmych i ósmych. Posłużono się metodą sondażu diagnostycznego, jako technikę wykorzystano ankietę, na podstawie której skonstruowano dwa narzędzia badawcze. Pierwsze określało typ i stopień wykorzystywania przez rodziców modelu socjalizacji, drugie miało charakter samoopisowy i służyło do określenia skali umiejętności poznawczych, komunikacyjnych, społecznych i moralnych uczniów. <b>Wyniki.</b> W efekcie stwierdzono, że predyktorami przewidującymi wzrost kompetencji u młodzieży w starszym wieku szkolnym są dwa modele: zupełnej swobody i konfliktowy. Poziom kompetencji uczniów w starszym wieku szkolnym wzrasta o prawie 7%, jeżeli ich rodzice w procesie socjalizacji stosują model zupełnej swobody, a nie wykorzystują modelu konfliktowego.