Path Analysis: Predicting Psychological Performance Strategies in the Context of Athlete Identity

Abstract

Teorik çerçevede ortak özellikleri bulunan sporcu kimliği ve psikolojik performans stratejileri arasındaki ilişkiye yönelik araştırmalar sınırlıdır. Bu doğrultuda yeni bilgilere katkıda bulunma girişimi ile araştırmanın amacı sporcu kimliğinin psikolojik performans stratejileri üzerindeki belirleyici rolünü tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda araştırmaya farklı takım sporu branşlardan (Futbol, Basketbol, Voleybol, Hentbol) profesyonel olarak spor yaşamına devam eden 302 erkek sporcu (yaş=22,18±4,60) gönüllü olarak katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından oluşturulan Kişisel Bilgi Formu, Sporcu Kimliği Ölçeği ve Psikolojik Performans Stratejileri Ölçeği kullanılmıştır. 302 katılımcıdan elde edilen verilerin analizinde ilk olarak normallik testi için çarpıklık basıklık değerleri, Q-Q grafiğinin dağılımları incelenmiş ve verilerin normal dağılıma uygun olduğu belirlenmiştir. Bu aşamadan sonra değişkenler arasında çoklu doğrusal bağlantı problemi olup olmadığı Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon analizi ile incelenmiştir. Araştırma kapsamında ölçeklerin testi birinci ve ikinci düzey Doğrulayıcı Faktör Analizi ile test edildikten sonra, sporcu kimliğinin performans stratejileri üzerindeki yordayıcı rolü YEM analizi kullanılarak incelenmiştir. Elde edilen bulgular incelendiğinde, sporcu kimliğinin hedef belirleme, gevşeme, negatif düşünme, imgeleme, harekete geçme, kendinle konuşma ve duygusal kontrol stratejilerini anlamlı düzeyde yordadığı, otomatiklik alt boyutu üzerinde ise herhangi bir etkiye sahip olmadığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak; yüksek düzeyde sporcu kimliğinin psikolojik performans stratejileri üzerinde etkisinin olduğu ve bu bulgulardan yola çıkarak araştırmacılar tarafından daha etkili psikolojik beceri antrenman programlarının geliştirilebileceği söylenebilir.