Parçalanmış Kendilik Envanteri’nin Türkçeye uyarlanması, geçerliği ve güvenirliği

Abstract

Parçalanmış Kendilik Envanteri (PKE), Heinz Kohut'un tanımladığı parçalanmış kendilik kavramını incelemek için geliştirilmiş bir öz-bildirim ölçüm aracıdır. Ölçek, psikanalitik kendilik psikolojisi bağlamında parçalanmış büyüklenmecilik (PKE-PB) ve parçalanmış idealleştirme (PKE-Pİ) olmak üzere iki kendilik eksenine odaklanmaktadır. Bu çalışmanın amacı PKE’yi Türkçeye uyarlamak ve psikometrik özelliklerini Türkçe konuşan bir örneklemde değerlendirmektir. Çalışmanın verileri 495 katılımcıdan toplanmıştır (kadın = %67,88, Yaşort = 33.86, SS. = 12.87). PKE'nin iki faktörlü yapısını doğrulamak için doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin yakınsak geçerliği, PKE-PB ve PKE-Pİ puanlarının; özsaygı, patolojik narsisizm, öz-denetim, disiplin, hayat anlam ve amacı, duygu düzenleme güçlüğü, depresyon, anksiyete ve stres değişkenleri ile ilişkisine bakılarak değerlendirilmiştir. Ölçeğin güvenirliği ise iç tutarlılık katsayısı ve test-tekrar test sınıf içi korelasyonları ile incelenmiştir. Doğrulayıcı faktör analizinin sonuçları PKE'nin Türkçe formunun iki faktörlü yapısını desteklemektedir. Parçalanmış büyüklenmecilik ekseninde daha yüksek puanların, düşük benlik saygısı ve patolojik narsisizm belirtileri ile, parçalanmış idealleştirmede daha yüksek puanların ise zayıf öz-denetim, düşük disiplin, duygu düzenleme zorlukları ve hayatta anlam ve amaç bulmada güçlük çekme ile ilişkili olması, PKE’nin yakınsak geçerliğini desteklemektedir. PKE-PB ve PKE-Pİ alt ölçeklerinin, tatmin edici iç tutarlılık gösterdiği (ω = .77 ve .86) ve dört haftalık test-tekrar test güvenirliğine (SKK = .78 ve .81) sahip olduğu görülmüştür. Parçalanmış büyüklenmecilik ve parçalanmış idealleştirmenin depresyon, anksiyete ve stresi yordadığı yol analizinde parçalanmış büyüklenmeciliğin anksiyete ve stresi, parçalanmış idealleştirmenin ise depresyon, anksiyete ve stresi anlamlı şekilde yordadığı bulunmuştur. Bu çalışmanın bulguları, PKE'nin Türkçe formunun parçalanmış büyüklenmecilik ve parçalanmış idealleştirme deneyimlerini ölçmekte kullanılabileceğine işaret etmektedir.