Abstract

Birinci Dünya Savaşı sürecinde Osmanlı Devleti, mütekabiliyet esasına göre hasım kabul edilen devlet vatandaşları ve şirketlerine savaş hukuku çerçevesinde çeşitli yaptırımlar uygulamıştır. Hasım devlet tabiiyetine mensup kişilerin yurt dışına çıkışlarının ve iletişim olanaklarının kısıtlanması, borçlarının ve alacaklarının ötelenmesi, sokağa çıkma yasakları, sürgünler bu tedbirlerden bazılarıdır. Bu süreçte hasım devlet şirketlerinin de faaliyetleri kısıtlanmış veya faaliyetlerine son verilmiştir. Dolayısıyla savaşın başlamasıyla bir işletmenin hasım, müttefik veya tarafsız bir devlet tabiiyetine haiz olması büyük önem kazanmıştır. Bir de uluslararası yapıda, birden fazla tabiiyete sahip şirketler vardır. Nestlé bunlardan bir tanesiydi. Nestlé, İsviçre tabiiyetine haiz bir şirket gibi gözükmekle birlikte şirketin İngiltere bağlantıları, Osmanlı makamlarınca şirketin hasım devlet şirketi sınıfında kabul edilebileceği şeklinde yorumlanmıştır. Böylelikle Nestlé’nin tabiiyetinin tartışmaya açıldığı hukuki bir süreç başlamıştır. Bu çalışmada Osmanlı arşiv kaynakları temel alınarak Nestlé’nin tabiiyetinin tartışmaya açılması, şirketin kendi tabiiyetini ispat etmeye yönelik ortaya koyduğu deliller ve Osmanlı makamlarının karşı delilleri karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Çift tabiiyete sahip olduğu düşünülen nadir örneklerden biri olarak Nestlé hakkında verilen kararın tespiti ve süreç boyunca Osmanlı hukuki ve siyasi makamlarının davranış biçiminin ve meseleye yaklaşımlarının tespiti bu çalışmanın birincil amacıdır.

Talk to us

Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have

Schedule a call

Disclaimer: All third-party content on this website/platform is and will remain the property of their respective owners and is provided on "as is" basis without any warranties, express or implied. Use of third-party content does not indicate any affiliation, sponsorship with or endorsement by them. Any references to third-party content is to identify the corresponding services and shall be considered fair use under The CopyrightLaw.